Na putu od Prištine ka Skopju, na desnoj strani između Gračanice i Lapljeg sela na prelIJepoj poljani, nalaze se ostaci drevne Ulpijane, grada koji je početkom petog vijeka ove ere, zbog zemljotresa, ostao samo zapis u putopisima.
Jedan od historijski najznačajnih arheoloških lokaliteta na zapadnom Balkanu, naselje Ulpiana, nalazi se oko sedam kilometara jugoistočno od Prištine. Utvrđeno je da se ovaj, nekada rimski, a kasnije i vizantijski antički lokalitet, u centralnom djelu Kosova, prostire na oko 120 hektara, javlja Anadolu Agency (AA).
“Poseban izazov je potvrditi nešto od ranije, a to je da na ovom djelu ima toliko ruda bogatih plemenitim metalima, kao i obradivog zemljišta, a da ne pričamo o slikovitim pejzažima”, kažu oduševljeni mladi arheolozi.
Predvođeni profesorima sa Arheološkog instituta u Prištini, kreću u istraživanje čak i na tropskoj vrelini koja je vladala na cijelom Kosovu.
“Naš rad je je poseban, težak i istovremeno lijep da ljepši ne može biti. Kad ispod, u iskopinama, vidite, koliko se nivoa preliva, običnim laicima to je samo zemlja, a mi vidimo da je to u stvari kako smo nastajali i postojali”, kaže oduševljeno jedan od mladih arheologa , koji su tog dana dosli na studenskoj posjeti.
Grad Ulpiana se spominje početkom 1. vijeka kada su Rimljani došli na ove prostore i počeli da je grade i završili je tokom vladavine Markusa Upiusa Trajana koji je bio rimski imperator. Po njemu je grad i dobio ime.
Prva Iskopavanja su počela 1953. a ona sistematska godinu dana kasnije. Tada je, sada pokojni, doktor Emil Českov, koji je bio pionir arheologije Kosova, svoj rad usmjerio kod sjeverne Nekropole i tada je prvi put otkrivena Ulpiana.
“Zadivljujući način života u tako dalekom vremenu, organizacija života, izgradnja gigantskih kamenih zidova govori nam o svakom djelu ovog malog prostora koji je iskopan”, počinje svoju priču glavni arheolog Ulpiane Milot Berisha, objašnjavajuċi koji je pribor korišċen za izgradnju ovog grada, kovanice, uklesano kamenje, kupaone, putevi, kanali, sve od kamena.
