Lipa, Boljetin i Žaž: Ako dođe do podjele odselićemo se
Lipa, Boljetin i Žaž su tri albanska sela u srpskoj opštini Zvečan koja je obišla ekipa Deutsche welle. Tu živi oko 130 stanovnika. Kažu da se ne osjećaju sigurno. I da bi se, ako dođe do nekakve razmjene teritorija, sigurno odselili.
U jeku sve češćih glasina o mogućnosti razmjene teritorija ili korekcije granica česti su medijski izvještaji o zabrinutosti Srba južno od Ibra. Međutim, ova ideja zabrinjava i Albance koji žive na Sjeveru. Iako su zabrinuti za svoju bezbjednost i nisu zadovoljni pristupu uslugama u opštini Zvečan za koju kažu “u Zvečanu se niko ne brine o nama”, smatraju da do razmjene ipak neće doći.
Ono što je slično svim stanovnicima sjevernih opština, bez obzira na nacionalnost, je da vrlo teško staju pred kamere da iznesu svoje probleme.
Planovi da se pakuju koferi
Reporterke DW obišle su i srpska sela oko Gnjilana, i tamo važi: Oni koji najteže žive su najviše uplašeni i nisu spremni da pričaju sa novinarima. Drugi planiraju da pakuju kofere jer ne vjeruju da će ovo izaći na dobro.
Kod Arsenijevića je dan za svinjokolj.
Nenad sa suprugom, troje djece i majkom živi u Koretištu nadomak Gnjilana. Žive od 350 eura, koliko supruga zarađuje u kosovskom sudu.
Na pitanje, Koliko je teško izdržavati troje djece?, Nenad Arsenijević odgovara:
“Skupo je to, skupi su udžbenici, sve treba djeci obezbjediti na vrijeme.”
Da li se mijenja nešto?
“Ne, mislim da je sve gore i gore.”
Šta je gore?
“Situacija nije sjajna, uslovi života nisu sjajni.”
U selu žive samo Srbi, ostalo ih je oko 600. Većina živi od poljoprivrede i stočarstva. Ali, sve više njih odlazi.
“Moj brat je prije šest godina otišao sa porodicom u Luksemburg. Vjerujte mi da ću i ja u skorije vrijeme da odem”, govori Arsenijević.
Imate li već plan?
“Naravno.”
Kakav vam je plan?
“Da odem kod brata i tamo radim.”
Bolje žive zaposleni u srpskim školama i zdravstvenim ustanovama. Njihove plate su za 50 odsto više od plata za iste poslove u Srbiji.
Novo Brdo: Narodne kuhinje
Najteže žive u selima Novog Brda, od socijalne pomoći i narodne kuhinje. Baš niko ne želi pred kameru.
Neki su uplašeni, drugi ogorčeni na državu i političare.
“Upalite televizor i shvatite da je okolo ratno stanje, koje ne vidite, ali tenzije koje dolaze iz medija, što naših, što kosovskih, stvaraju nemire u stanovništvu”, kaže Sanja Vuković iz Centra za razvoj zajednice iz Klokota.
Može li se u takvoj atmosferi do normalizacije odnosa?
“Jedni drugima možemo da budemo najbolji prijatelji i saradnici. Prosto takvi smo. Ali to važi dok se ne potegne pitanje ko je veća žrtva svega ovoga i tada sve pada u vodu.”
