Izvještaj organizacije Transparency International objavljen ovog mjeseca pokazuje da Kosovu još uvijek izmiče borba protiv korupcije, te da se ostvaruje mnogo manji napredak nego u drugim zemljama regiona.
Zbog slabog funkcioniranja institucija nadležnih za zakon i red, te utjecaja političara na njih, zemlja je stagnirala u provedbi zakona, posebno onih usmjerenih na borbu protiv korupcije, kaže se u tom izvještaju.
Merita Mustafa, programska menadžerica Kosovskog demokratskog instituta/Transparency International, izjavila je za SETimes da bi vlada trebala povećati svoju političku volju za bavljenje korupcijom i ojačati institucije koje rade na vladavini zakona.
“Uprkos tekućim obećanjima vlade da će se boriti protiv korupcije, namjere i dalje ostaju samo u izjavama”, rekla je ona.
Jedan od glavih izazova koji ometaju napredak, kaže ona, jeste taj što je ovlast za korupciju raspodijeljena na veliki broj izvršnih tijela.
“Kad god je za neki predmet [korupcije] vezan neki istaknuti političar, on se prebacuje EULEX-u”, rekla je Mustafa.
Međutim, iz EULEX-a kažu da njihovi napori na Kosovu daju rezultate: po ovlastima EULEX-a objavljene su 33 presude koje se odnose na 55 lica, od kojih je 37 proglašeno krivima.
“Stotine tekućih istraga, preko 300 presuda u krivičnim i građanskim predmetima, 23.000 riješenih imovinskih zahtjeva vezanih za sukob, te vraćeni posmrtni ostaci preko 300 nestalih lica njihovim porodicama, svjedoči o djelotvornosti Misije”, izjavila je Bardha Azari, referent za informiranje javnosti EULEX-a.
“Ta cifra pokazuje da je, za manje od četiri godine, uz oko 24 suca i manje od 20 tužilaca, EULEX kompletirao oko 180 predmeta, što nije mali broj”, rekla je Azarijeva.
Ona kao najefikasnije predmete EULEX-a pomenula presudu gradonačelniku Kačanika Xhabiru Zharkuu i bivšem predsjedniku kosovske skupštine Nexhatu Daciju.
Misija je na suđenje poslala 20 lica vezanih za vladu, od kojih je 13 proglašeno krivima.
Azarijeva je naglasila da se EULEX i dalje bori s kulturom nekažnjivosti na Kosovu, vršenjem istraga i sudskim gonjenjem ministara, političara i viših zvaničnika, bivših ratnih komandanata, istaknutih biznismena i pripadnika tajnih službi.
U novembru, vlada je usvojila novu antikorupcijsku strategiju za period 2013-2017, usmjerenu na progresivno i održivo smanjenje obima korupcije. Međutim, na Kosovu prevladava opći konsenzus da zemlja ima odgovarajuću zakonsku osnovu i mehanizme za borbu protiv korupcije, ali joj nedostaje akcije.
Međutim domaći tužioci kažu da vrše istrage o širokoj lepezi zvaničnika.
Aleksander Lumezi, šef okružnog tužilaštva Prištine, izjavio je kako je pod istragom oko 40 bivših i aktuelnih zvaničnika.
“Protiv svakog zvaničnika, bez obzira bio to ministar, član parlamenta, lokalni zvaničnik ili neko drugi, koji bude osumnjičen za krivično djelo, bit će podignuta optužnica i izreknuta presuda”, rekao je Lumezi za dnevnik “Kosova sot”.
