Josip Broz Tito je možda jedna od najkontroverznijih ličnosti moderne jugoslovenske historije. Bio je komunista, agent, vojnik, sekretar, političar i doživotni predsjednik SFRJ. Njegov društveni život manje-više je poznat, ali je njegova druga strana – romantična – do danas ostala tajnovita.
Ono što je pouzdano jeste da je volio žene, i svoje, a ponekad i tuđe. Ženio se četiri puta i imao najmanje toliko ljubavnica.
S obzirom na to da nije imao predrasuda prema drugim narodima i narodnostima, tako su i njegove žene, što zvanične što nezvanične, bile Srpkinje, Ruskinje, Slovenke.
– Prva njegova žena bila je Ruskinja Pelagija Belousova, koja je imala samo 15 godina kada se udala za njega. On je tada bio u Rusiji u zarobljeništvu. Vjenčali su se i dobili dete Žarka. Preselili su se u Hrvatsku, ali se ona poslije nekog vremena vratila u Rusiju, gdje se preudala. Iako su se razišli, ona je tamo baš zbog njega pala u nemilost, pa je čak bila i na prisilnom radu – kaže za “Blic” Momčilo Jokić, autor knjige “Tajni dosije – Josip Broz”.
Pero Simić, novinar, publicista i autor prve Titove kompletne političke biografije “Tito, tajna veka”, kaže da je u njegovim ličnim dokumentima, koji se čuvaju u Ruskom državnom arhivu socijalno-političke historije u Moskvi, svojevremeno otkrio da je Tito aprila 1936. u Moskvi raskinuo brak sa prvom suprugom Pelagijom i da je pola godine kasnije, takođe u Moskvi, sklopio brak sa jednom Njemicom.
– Ta žena se zvala Johana Ana Kenig, rođena je u nejmačkom gradu Chemnitzu. Bila je udata za jednog visokog funkcionera nemačkog komsomola, koji je poslije dolaska Hitlera na vlast uhapšen i osuđen na 15 godina zatvora, a internacionalna organizacija Crvene pomoći je posle toga organizovala odlazak njegove supruge u Moskvu, gdje je dobila pseudonim Lucija Bauer – priča Simić.
Ona je radila u moskovskoj fabrici radio-aparata, a s Titom se pod tim imenom vjenčala (preuzimajući njegova lažno prezime Valter) u hotelu “Luks”, u kome su stanovali funkcioneri Kominterne.
Simić kaže da je on ubrzo napustio Moskvu, ali da je ona tamo ostala. U prvoj polovini 1937. iz Pariza joj je napisao četiri ljubavna pisma, koja pokazuju da je to bila ljubav njegovog života.
– U mojoj knjizi objavljen je i dokument u kome je Tito represivnim organima sovjetskog režima objašnjavao svoje veze i odnose sa svojom prvom suprugom Pelagijom, ali i sa drugom – Lucijom Bauer, koja je krajem 1937. bila streljana u Moskvi pod lažnom optužbom da je bila njemački špijun – priča Simić, istakavši da je Tito za Luciju rekao da će “predstavljati veliku mrlju u njegovoj biografiji”.
Njegova treća supruga bila je bogata Slovenka jevrejskog porijekla Herta Has. Momčilo Jokić kaže da je, kada su u pitanju prelomni životni trenuci, ona za Tita bila najznačajnija. Upoznali su se u Parizu 1937. godine.
– Dobili su sina Mišu, koji je i danas živ. Međutim, dok je bio u braku sa njom, već je “obradio” Davorjanku Paunović Zdenku. Ona mu je bila sekretarica – kaže Jokić.
Sa Hertom se rastao poslije samo četiri godine, a njegova romansa sa Davorjankom više nije bila tajna. Njegovi tadašnji saradnici čak su tvrdili da je njihova ljubav bila izuzetno strasna i često toliko glasna da je sekretar partijske organizacije Vrhovnog štaba morao da ode kod Tita i da mu skrene pažnju.
– Tito mu je na to odgovorio: “Marjane, ja ne mogu bez nje” – priča Pero Simić.
Davorjanka se u međuvremenu razboljela od tuberkuloze i umrla, a Tito je tražio da bude sahranjena pored njegove rezidencije u Beogradu.
Poslije njene smrti, navodno je pokušao da vrati i bivšu suprugu Hertu Has, koja je to odbila i koja ga je posljednji put vidjela u njegovom kabinetu 1946.
Herta je, inače, umrla prije oko dve godine u Beogradu, a o svom životu sa Titom nikada nije govorila.
Jovanku Budisavljević, kasnije Broz, upoznao je tokom desanta na Drvar, kada su i prvi put plesali. Kasnije je dovedena u Beli dvor da bude domaćica kuće.
– Čak se i spekuliše da je ona namjerno dovedena kako bi mu se umilila, osvojila njegovo povjerenje i uticala na to da se i on malo smiri jer je, kada su žene u pitanju, u to vrijeme bio nezajažljiv. Još tada je zapravo počela njihova “igra” – kaže Jokić za “Blic”.
Iako su do kraja njegovog života ostali u formalnom braku, odnos između njih dvoje počeo je da se urušava još sedamdesetih godina i na kraju se sveo na to da ga ona posljednje tri-četiri godine njegovog života nije ni vidjela.
