Šestog maja, na Đurđevdan 1992. godine, svjedoči Dobojlija Karlo Baldi, u dobojskom prigradskom naselju Čaire pretukao ga je jedan od komandira “Crvenih beretki” Radojica Božović, protiv kojeg je Fond za humanitarno pravo (FHP) podnio juče krivičnu prijavu Tužilaštvu za ratne zločine Srbije.
“Ja sam dobio ovdje batina šestog maja na Đurđevdan od Božovića. Plav momak, povisok, mršav, niži od mene. Pošto je bio manji od mene, fizički slabiji, nije me uspio oboriti i onda me udario kundakom po rebrima. Tu se jedan ženin komšija iz Lipca zauzeo za mene. Srbin. On je dobio šamarčinu od Božovića”, sjeća se Baldi dešavanja u Doboju od maja do avgusta 1992.
U krivičnoj prijavi beogradskog Fonda za humanitarno pravo protiv Božovića, te još dvojice pripadnika te jedinice, navodi se da su učestvovali u protjerivanju civilnog bošnjačkog stanovništva iz naselja Bukovačke Čivčije.
Među zarobljenim muškarcima u Bukovačkim Čivčijama bio je i Izudin Šehić.
“To najbolje zna Predrag Kujundžić Predo. On je bio. Bilo je pripadnika koji su imali te crvene beretke. Da li su to bili naši lokalni ili neka posebna jedinica to mi ne znamo. Nisu imali samo crvene beretke. Nosili su i one crvene crnogorske kape”, kaže Šehić.
Za zločine u Doboju Predrag Kujundžić, bivši komandir jedinice Predini vukovi, pred Sudom BiH početkom 2011. godine osuđen je na 17 godina zatvora. Tokom suđenja Kujundžiću svjedoci su kazali da su pripadnici Crvenih beretki, koji su imali srbijanski naglasak, odvodili civile iz logora u Perčinom disku u prigradskom naselju Vila, koji su korišteni kao “živi štit na prvoj borbenoj liniji između VRS i Armije RBiH.”
Karticu Međunarodnog crvenog krsta koju je kao zatvorenik dobio 1992. godine u Doboju Fajko Ćelić čuva i danas među svojim dokumentima. On je uhapšen u Bukovačkim i Čivčijama. U zarobljeništvu je proveo pet mjeseci, a tokom boravka u Perčinom disku viđao je pripadnike Crvenih beretki iz Srbije.
“Crvene beretke dođu i bez ikakvog razloga s kundacima udaraju ljude. Onda nas natjeraju da lajemo kao psi”, kaže Ćelić.
Bivša radnica policije u Doboju Nađa Šerić tokom 1992. godine bila je zatvorena u Okružnom zatvoru u Doboju gdje je viđala vojnike sa crvenim beretkama koji su zlostavljali zatvorene civile bočnjačke i hrvatske nacionalnosti.
“Crvene beretke i ne znam više ni ja ko je sve tu ulijetao. Tukli su nas po ćelijama. Recimo ja sam jednom bila pretučena da danima nisam mogla da ustanem, ustanem i padnem u nesvijest. Bila je jedna grupa i ti sad ne znaš ko te udara. Sa svih strana te udaraju. I pendrek i kundak i bejzbol palica i noga i šaka i bokser i šamar, sve je to bilo upotrijebljeno da mene pretuku”, kaže Šerić.
Dokumentovanje zločina u sudskim procesima
Učešće pripadnika Crvenih beretki u ratnim događajima u Doboju dokumentovano je i tokom suđenja za ratne zločine pred Okružnim sudom u Doboju tokom kojih su bivši zatvorski stražari govorili da se nisu mogli suprotstaviti pripadnicima “Jedinice”.
Ratni događaji u Doboju koji se povezuju sa pripadnicima Crvenih beretki, jedinice koju je formirala Državna bezbjednost Srbije, spominju se u predmetima pred Haškim tribunalom i Sudom BiH.
Gradonačelnik Doboja Obren Petrović tokom suđenja pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju u Hagu i Sudom BiH kazao je da su “pripadnici Crvenih beretki na planinu Ozren u okolini Doboja stigli sredinom aprila 1992. godine te da je njihov komandant bio Rajo Božović”.
Petrović je tokom svjedočenja ispričao da su pripadnici “Crveni beretki” početkom maja 1992. godine zauzeli značajne objekte u Doboju, te da su učestvovali u zatvaranju i premlaćivanju Bošnjaka i Hrvata u Doboju.
Dobojski gradonačelnik je svjedočio u predmetu protiv ratnog ministra policije RS Miće Stanišića i bivšeg načelnika Centra službi bezbjednosti Banjaluka Stojana Župljanina, koji su sredinom prošle godine zbog zločina nad Bošnjacima i Hrvatima pred Haškim tribunalom osuđeni na po 22 godine zatvora.
Kao svjedok Petrović se pojavio i na suđenju ratnim političkim i policijskim funkcionerima u Doboju Milanu Ninkoviću, Borislavu Paravcu, Andriji Bjeloševiću i Milanu Saviću, koji su optuženi da su “od početka maja 1992. do kraja 1993. učestvovali u udruženom zločinačkom poduhvatu protiv civilnog bošnjačkog i hrvatskog stanovništva.”
U predmetu koji se vodi pred Sudom BiH protiv Slobodana Karagića za zločine počinjene u Doboju svjedok Tužilaštva Zvjezdan Višt je ispričao da su Crvene beretke tokom 1992. godine učestvovale u obuci stotinjak Dobojlija u jednoj školi, među kojima je bio i on, tokom koje su “regruti morali tući civile, što je bio dio obuke.”
