Kao rezultat sporazuma o integralnom upravljanju granicama koji je uz posredovanje EU postignut sa Srbijom, Kosovo je uvećalo prihode od carina, čime bi trebalo početi nadoknađivati gubitke koje je ostvarivalo još od 2003.
Kosovo je u zadnjih 10 godina izgubilo na milione eura jer nije moglo naplaćivati pogranično policijsko osiguranje i dažbine na robu koja je ulazila preko njegovih graničnih prijelaza sa Srbijom. Nijedno od vozila koje je ulazilo na Kosovo preko graničnih prijelaza nije plaćalo osiguranje dok sporazum nije stupio na snagu.
“Podaci pokazuju da smo od roba koje su ušle preko ova dva granična prijelaza, Jarinje i Bernjak na sjeveru Kosova, mi prikupili 11 miliona eura tokom proteklih šest mjeseci, za razliku od 2,3 miliona eura prikupljenih tokom istog perioda 2012,” izjavila Filanza Mezini, glasnogovornica kosovske carine.
“Taj sporazum doveo je do smanjenja obima šverca na sjeveru zemlje. Prema našim procjenama, gubici zbog nedostatka kontrole na ta dva granična prijelaza na sjeveru zemlje bili su od 30 do 35 miliona eura godišnje,” dodala je Mezinijeva.
Tim sporazumom, koji je stupio na snagu 9. decembra 2012, predviđa se da će organi vlasti i službe nadležne za sigurnost granice i stvaranje uslova za trgovinu na Kosovu i Srbiji koordinisati upravljanjem granice.
Njime je i kosovskim policajcima i carinicima omogućeno da ostvare pristup prijelazima na sjeveru. Međutim, kontrola nad kretanjem ljudi i roba preko granice još uvijek predstavlja izazov, zbog nekoliko ilegalnih prijelaza, kaže Mentor Vrajolli, viši istraživač pri kosovskom Centru za sigurnosne studije.
Vrajolli kaže da će od direktne saradnje između pograničnih institucija Kosova i Srbije koristi imati obje zemlje.
Zamjenik premijera Srbije Rasim Ljajić izjavio je da glavna pogodnost za Srbiju leži u izmjeni njenog imidža u svijetu. Srbija će ostvariti korist i od toga što će ostati na putu ka evropskim integracijama, što bi trebalo dovesti do ekonomske stabilnosti i privući strane investitore.
“Taj sporazum pokazuje da se čak i najteža pitanja mogu riješiti putem diplomatskih sredstava i Evropska unija je prepoznala taj pristup,” izjavio je Ljajić.
Ljajić je također izjavio da će biti prednosti i po pitanju praktičnih svakodnevnih pitanja kosovskih Srba, što je već u toku.
Kosovski zvaničnici izjavili su da je tim sporazumom unaprijeđena sigurnost graničnih prijelaza, uključujući i dva na sjeveru, te povećan broj ljudi koji prelaze granicu.
“Dolazi do poboljšanja od sprovedbe nove granične kontrole po pitanju nacionalne sigurnosti i međunarodnih odnosa Kosova,” izjavio je za Baki Kelani, glasnogovornik kosovske policije. “Kao rezultat toga, dolazi do pozitivnih uticaja na prevenciju i borbu protiv prekograničnog kriminala.”
Uspješno upravljanje prijelazima važno je za obje zemlje tokom pokušaja da se održi krhki mir. Za Kosovo, ta granica predstavlja normalizaciju odnosa s Beogradom nakon proglašenja nezavisnosti, kao i još jedan korak ka međunarodnom priznanju i prihvaćenosti.
Srbija ne priznaje nezavisnost Kosova, ali pokušava da stekne simpatije EU u naporima na svom putu ka evropskim integracijama.
