Čovjek zagrize čеmеrnо gоrkе plodove ove knjige i odjednom shvati: svi ratovi protiv Bosne, od pokolja 2300 ljudi, većinom žena i djece dok su napuštali Sjenicu, na zadatu tvrdu riječ Karađorđevu da će biti pošteđeni; preko progona i ubijanja Bošnjaka tokom I srpskog ustanka, od Beograda do Niša, od Užica, do Šapca; velikih progona i zuluma počinjenih mahom nad bošnjačkim civilima po cijeloj Bosni i Hercegovini i velikom dijelu Srbije poslije Berlinskog kongresa (1878); u primjeru organizovanog pogroma nad potpuno nezaštićenim bošnjačkim življem u Šahovićima i okolini (1924); poslije masovnog pogroma Bošnjaka koji su organizovano vršili četnici Draže Mihajlovića u Foči, Višegradu i cijeloj Istočnoj Bosni tokom II svjetskog rata; poslije rata protiv Bosne započetog na pragu XXI vijeka, sa ranama koje ne zacjeljuju, sa bolom koji neće uminuti, sa žrtvama koje se ne mogu izbrojati. Sve su to zapravo strašne sekvence jednog i istog tragičnog nesporazuma!
U svim ovim zločinima, u njihovom sukcesivnom ponavljanju, u nepromjenljivosti matrice, u kojoj se svake dvije-tri decenije ponovi u dlaku ista strašna priča sa pokoljem civila, silovanjima, pljačkanjima, paljenjem cijelih sela, i svaki put se u istoj ulozi pojavi i branilac (Bošnjaci) i napadač (Srbi)! Takva stoljetna upornost jednih da unište i otmu tuđe, i drugih da se odbrane i sačuvaju svoje, nedvosmisleno ukazuje da je osnova te drame zasnovana na dubokom i suštinskom nesporazumu dobrote i zla! Ili, možda upravo obrnuto: na nekoj vrsti njihovog kobnog sporazuma!?
