U posljednje vrijeme se vodi polemika u vezi imena Goranin/Goranac i Gorani/Goranci, odnosno koji je od ova dva naziva ispravan. Mišljenja su potpuno podijeljenja a iznose se različiti argumenti za i protiv jednog ili drugog oblika. Ovdje želimo ponuditi nekoliko istorijskih i lingvističkih argumenata u vezi ovog pitanja.
Bez najmanje dileme, smatramo da prednost ima istorijsko ime Goranin (u množini Gorani), dok se oblik Goranac (u množini Goranci) javlja zadnjih decenija XX vijeka. Ime Goranac je moglo nastati jedino van Gore, odnosno na srpskohrvatskom jezičkom području, pošto je u skladu sa morfološkom strukturom ovog jezika. Da je nastao u Gori, oblik imena bi imao sufiks -ec i bio bi Goranec, što je u duhu goranskoga govora. Tako u Gori imamo: Ovčinec, Studenec, starec, otec, venec, junec. Analogno tome imali bismo i oblik Goranec. Međutim, nema ovakvog naziva, pošto je u Gori uvijek u funkciji bio oblik Goranin.
Ovo potvrđuju i primjeri iz narodnog stvaralaštva Gore, koji svjedoče o istorijskom kontinuitetu imena Goranin.
Borjani, more Gorani
da ne vidote kurteta?
(Hasani, 305)
Vo r’bet na Beljanina
vo lice na Goranina!
(Hasani, 418)
“Jen Goranin b’ktisaf od Gorani i sakaf da ide negde kede nenmaje Gorani“ (Ramadan Redžeplari, Čekmedže, str. 143.)
Takođe, svi stariji srpski autori upotrebljavaju oblik Gorani(n).
Spiridon Gopčević piše: “Na obroncima Šar-planine žive razbacani ostali Srbi koji su delimično zaboravili svoj jezik. Govore jedan mešani oblik srpskog i albanskog. Oni se nazivaju Goranima”.
Milisav Lutovac 1955. godine koristi jedino oblike Goranin i Gorani („Gorani su zdravi i krepki ljudi“, „u skorije vreme pokoji Goranin se ženi…“).
Radivoje Mladenović, koji je doktorirao na goranskom govoru, smatra da „stanovnici Gore sebe zovu Goranima“. Zatim dodaje da je „u novije vreme u žurnalistici i naučnoj literaturi u upotrebi i naziv Goranac. U samoj Gori Goranec je prisutno samo u govoru mlađih obrazovanih.“ Mladenović je u svom radu isključivo koristio autohtoni naziv Goranin.
I Olga Zirojević upotrebljava naziv Gorani: „I Gorani su sacuvali ‘zadusnice’, koje daju četiri puta godišnje; posle sedam i četrdeset dana, zatim na pola i na kraju godine.”
Alija Džogović u Onomastici Gore češće koristi oblik Goranci, mada u početku naporedno daje oba oblika – Goranci/Gorani.
Dragoslav Antonijević piše “da se u etničkom nasleđu Goranaca sučeljavaju i preklapaju nekoliki kulturni slojevi: starobalkanski, slovenski (srpski), orijentalni i drugi, koji daju osobeno duhovno i materijalno obeležje Gorancima, čime se oni i razlikuju od kultura bližih i daljih suseda”.
Dakle, ime Goranin/Gorani je istorijski naziv za stanovnike Gore. Oni su sebe tako imenovali, drugi su ih tako zvali vijekovima, dok u posljednje vrijeme u upotrebu nije ušao naziv Goranac/ Goranci.
Drugi narodi (Srbi, Hrvati, Bošnjaci) možda i mogu Gorane nazivati Gorancima, s obzirom da je to u duhu njihovog jezika, međutim stanovnici Gore treba da zadrže i upotrebljavaju svoje autohtono ime Goranin, odnosno Gorani.
