Rusija neprestano na različite načine pokušava ostvariti uticaj na Balkanu, uključujući i Kosovo, kažu kosovski zvaničnici, ali i dodaju da je mogućnost direktnog uticaja na Kosovu mala i da ona zavisi od Srbije.
Na osnovu zvaničnih podataka Centralne banke Kosova, ruske investicije na Kosovu zanemarljive su u poređenju sa evropskim i ostalim državama i tokom 2016. iznosile su dva miliona eura. Na Kosovo je u 2017. uvezeno ruskih proizvoda vrijednosti oko sedam miliona eura, a izvoz kosovskih proizvoda u Rusiju je u minimalnim vrijednostima, pokazuju zvanični podaci.
Portparol Carine Kosova Adriatik Stavileci za Radio Slobodna Evropa (RSE) kaže da su 15.000 tona različitih artikala koji uđu na Kosovo ruski proizvodi, koji dolaze direktno iz Rusije ili su porjeklom iz te zemlje.
“Radi se o proizvodima kao što je lim, a što čini 20 posto od ukupnog uvoza, potom drvene ploče, te alkoholna pića kao što je Votka. Većina kompanija ima svoja skladišta u različitim djelovima Evrope ili svijeta i roba se ne kupuje uvijek od proizvođača već od snabdjevača koji se nalaze, na primjer, u Evropi. Međutim, ta roba je porjeklom iz Rusije”, objasnio je Stavileci.
S druge strane, zvaničnici Vlade Kosova kažu da što se ekonomskog aspekta tiče investicije Rusije na Kosovu su zanemarljive, dok za investicije u opštinama na sjeveru, gdje živi većinsko srpsko stanovništvo, nema evidencije, niti su podaci transparentni.
Zamjenik ministra spoljnih poslova Kosova Anton Berisha kaže da Rusija nije težila da svoj uticaj uspostavi u domenu ekonomije, već putem drugih metoda, kao što je humanitarna pomoć za Srbe na sjeveru, te ističe i podršku koju Rusija pruža Srbiji.
“Glavna podrška Srbije u svim njenim politikama i pretenzijama da bude ‘lider’ regiona dolazi iz Rusije. Upravo je ta ruska podrška učinila Srbiju većim faktorom nego što zapravo jeste”, ističe on.
Zvaničnici Ministarstva trgovine i industrije ranije su izjavili da na sjeveru Kosova funkcionišu tri kompanije koje se bave prodajom naftnih derivata, ali, kako su dodali, oni nemaju informacija odakle se snabdjevaju derivatima. Jedna od tih kompanija je i NIS (Naftna industrija Srbije), čiji je većinski udio Srbija 2008. prodala ruskom Gazpromu, a koji je inače na listi zabranjenih kompanija na Kosovu zbog kosovskog embarga prema Rusiji.
U izvještaju Centra za bezbjednosne studije o ruskom uplitanju u kosovske političke prilike od prošle godine stoji da je uloga Rusije na Kosovu najbolje uočljiva na sjeveru zemlje.
Veze između političkih partija iz srpske zajednice i političke partije Ujedinjena Rusija neprestano se razvijaju, dok formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom može predstavljati nov teren za rusko podsticanje lokalnog nacionalizma na Kosovu. Takođe, političkom podrškom vjerskim institucijama, Rusija teži da očuva i ojača emocije prema Rusiji među pripadnicima srpske zajednice na Kosovu.
