Janko Cvetkov iz Bugarske prepoznao je da se u modernom svijetu sve ubrzano mijenja, ali da predrasude koje gajimo prema pripadnicima drugih naroda ostaju nepoljuljane. Zbog toga je napravio “Atlas predrasuda”, grafički projekat koji ste možda već vidjeli na internetu, a koji sadrži mape Evrope viđene očima Rusa, Turaka, Njemaca…
Ako ste se ikada zapitali kako Srbe posmatraju Britanci ili Rusi, odgovor stiže od Bugarina po imenu Janko Cvetkov. On je napravio specifičnu mapu Evrope, u koju su, umjesto imena država, upisane predrasude o njihovim stanovnicima.
“Atlas predrasuda” je nastavak projekta “Mapiranje stereotipa”, koji je počeo spontano 2009. godine, nakon što je Cvetkov objavio prvu mapu Evrope.
– Napravio sam tu mapu kako bih se našalio sa nekim prijateljima iz Evrope, a ona je sasvim slučajno postala hit na internetu. Tada sam odlučio da napravim još mapa, a projekat se i dalje razvija – kaže za “Blic” Janko Cvetkov.
Tako Turci Srbe posmatraju kao “teroriste”, za Grke su “drugari”, za Ruse “unučići”, dok ih Britanci i Nijemci klasifikuju kao “neucrtane na mapi”, zajedno sa ostalim državama bivše Jugoslavije.
Zanimljivo je da su, iz ugla Rusa, Crna Gora i Bosna i Hercegovina predstavljene u negativnom svjetlu. Tako je prva označena sa “mafija” a druga sa “klanica”. S druge strane, Cvetkov smatra da Rusi vole Hrvatsku, pa ju je na mapi koja predstavlja njihove predrasude obilježio riječima “odredište za zabavu”.
Za Grke su Italijani “plagijatori”, Hrvati su “katolički Srbi”, a sve stanovnike Zapadne Evrope posmatraju kao “radoholičare”. Makedonija je označena kao “zemlja iks”, dok je Turska navodno “istočna Grčka pozajmljena Turskoj”. Na teritoriju Irske, autor mape je stavio natpis “Kipar”, povlačeći paralelu između odnosa Engleske i Irske, i Grčke i Kipra.
On ističe da “Atlas predrasuda” nema naučnu vrijednost i da ga treba posmatrati isključivo kao umjetničko djelo:
– U pitanju su karikature, a ne naučni podaci. Natpise sam kreirao na osnovu svog i tuđih iskustava, kulture, historije, literature i svakodnevnih vijesti.
Da bi razumio kako Britanci shvataju druge narode, Cvetkov je kombinovao sve što zna o Velikoj Britaniji sa onim što o toj zemlji pričaju drugi. Tako je došao do saznanja da Britanci posmatraju sve Evropljane kao “zlo carstvo”, a za svaki narod imaju različitu “etiketu” – Rusi su rasipnici, Rumuni su “imigranti” a Italijane nazivaju kvarcovanim muškarcima sijede kose.
Turci kažu da su Srbi teroristi, a Bosna i Hercegovina je “i dalje njihova”.
Sa mapa Evrope nisu izostale ni neke izuzetno negativne predrasude. Tako Turci posmatraju Irce kao pijanice, a Hrvate kao kriminalce. S obzirom na to da je Turska priznala nezavisno Kosovo, na mapi Srbije Kosovo je izdvojeno i označeno rječju “da”.
Cvetkov ne krije da su mnogi bijesno reagovali na njegovu viziju.
– Povremeno dobijam negativne reakcije od ljudi koji moje mape shvataju suviše ozbiljno. Srećom, većina ih posmatra kao šalu i ne vadi ih iz konteksta. Obožavatelji mog rada mi redovno šalju zahtjeve da napravim mapu Evrope viđenu iz ugla njihovih sunarodnika, a često uz to dobijam i listu predrasuda koja bi mi bila od pomoći – kaže Cvetkov, koji je srećan što je “Atlas predrasuda” pokrenuo dijalog.
Na osnovu saznanja ovog Bugarina, Nijemci na stanovnike Turske gledaju kao na radnu snagu. Ostale narode etiketiraju prema onome po čemu su poznati, pa tako na teritoriji Rusije piše “izvor gasa”, Italija je označena sa “pica i muzeji”, a Španija sa “jeftini hoteli”, prenosi Blic.
Janko Cvetkov ističe da ga kreiranje mapa predrasuda zabavlja i da u budućnosti planira da proširi projekat.
– Razmišljao sam da izađem iz okvira nacionalnih stereotipa, ali ne želim ništa da forsiram. Vrijeme će pokazati šta će biti dalje – ističe on.
