Evropskoj uniji je zaprijetilo novo pucanje po šavovima pošto su nezadovoljni holandski građani prikupili dvije trećine potrebnih potpisa za organizovanje referenduma.
Oni žele referendum o za njih spornom sporazumu o slobodnoj trgovini, sklopljenom između EU i Kanade, jer favorizuje multinacionalne kompanije a ne narode i države.
Holanđani su se, također, u aprilu na referendumu izjasnili i protiv sporazuma o pridruživanju Ukrajine s EU, što je veliki problem za vladu u Hagu, imajući u vidu skore parlamentarne izbore.
Ako holandska vlada ne bi uspjela da dobije većinu za ratifikaciju sporazuma s Ukrajinom, to bi, rekao je predsjednik Evropske komisije Žan-Klod Junker, bila “nova politička katastrofa i opasnost kontinentalnih razmjera”.
Aprilsko odbacivanje sporazuma s Ukrajinom ubjedljivom većinom već je nazvano “holandski mali Bregzit”, po skraćenici za odluku Britanaca da se otcjepe od EU, a sad se već govori i da bi mogao da se dogodi i pravi “Negzit (Netherlands exit)”, dakle i pokušaj da se sazove referendum o opstanku Holandije u EU, za šta se već zalaže krajnja desnica, koja traži i napuštanje eura i vraćanje na holandsku valutu gulden.
Holandski premijer Mark Rute je izjavio da dosad u Holandiji nije postojala istinska volja za referendum o Negzitu, za to bi bila potrebna zasad nedostižna dvotrećinska većina glasova u parlamentu, ali mediji primjećuju da su nedavna ispitivanja javnosti pokazala da bi ipak 47 odsto Holanđana bilo spremno na provjeru “demokratske volje naroda” s tim u vezi.
Ako organizatori skupe, a sve govori da je moguće, potrebnih 300.000 potpisa za referendum kojim žele da obore sporazum EU-Kanada, ne samo holandski premijer Mark Rute, već i cijela EU će se “peći na dve vatre” zato što holandska vlada već mjesecima pokušava da izvrda ishod aprilskog referenduma kojim su Holanđani odbacili sporazum s Ukrajinom jer smatraju da se njime na mala vrata Kijevu otvaraju vrata članstva u EU.
Rušenje sporazuma s Kanadom i Ukrajinom bi, opšte je mišljenje u EU, ozbiljno uzdrmalo i izazvalo nove raskole u Uniji, već opterećenoj izlaskom Velike Britanije, kao i teškim razmimoilaženjima oko izbjegličke krize, terorizma, i dalje nedovoljnog ekonomsko-socijalnog oporavka.
Odluka Velike Britanije da izađe iz Unije je izazvala veliko uzbuđenje u više članica EU, gde su se javile političke snage i stranke koje žele da i njihove zemlje razmotre budućnost izvan EU, a među njima je i sve jača holandska stranka krajnje desnice PVV, čiji je vođa Gert Vilders takođe veliki protivnik evropske politike imigracije i, kako on to vidi, “islamizacije Holandije i Evrope”.
Holandski ekonomski list Het finansijele dagblad upozorava da “Rute nema ništa u rukama” jer ne može da obezbjedi većinu u parlamentu da progura sporazum s Ukrajinom, a uskoro počinje i kampanja za holandske izbore u martu 2017. godine na kojima bi uspjeh mogao da napravi upravo žestoki protivnik EU Vilders.
Za sporazume s Kanadom i Ukrajinom je potrebno da ih sve članice ratifikuju u parlamentima, a Ruteova vlada tu većinu nema, naročito u gornjem domu Senatu.
U EU nije zaboravljeno da su Holanđani i Francuzi 2005. na referendumima odbacili predlog ustava Evropske unije, pa je holandski premijer Rute svojim sugrađanima “uputio krik iz duše”, kako je to opisao francuski list Mond, i pozvao stranke u parlamentu da ipak podrže sporazum s Ukrajinom.
Rute je potegao psihološku tešku artiljeriju naglasivši da EU “mora da se pokaže jedinstvenom u odnosu na Rusiju, a čija spoljna politika izaziva nestabilnost na granicama Evrope, na Krimu i u Siriji, gdje su nedužni građani uhvaćeni u klopku”.
Potpredsjednik Evropske komisije, Holanđanin Frans Timermans, također je potegao strašilo “ruske opasnosti” i holandsku opoziciju upozorio da se ne smije “ponuditi poklon Putinu”.
Rute je glasanje u parlamentu ponovo odložio, sad do decembra, a Het finansijele dagblad piše da je on “na ivici beznađa”, jer ostale velike stranke oklijevaju da dovedu u pitanje demokratsku volju 62 odsto holandskih građana koji su na referendumu odbacili ugovor s Ukrajinom.
Holandski premijer očekuje da situaciju preokrene tako što će od EU dobiti garancije da sporazum s Ukrajinom neće značiti ulazak u članstvo te zemlje “na mala vrata” u EU, niti automatsko pravo za Ukrajince da bez viza dolaze i dobiju posao u EU, niti da će članice Unije biti obavezne da Kijevu daju izdašnu finansijsku pomoć.
