Vašington, kao i Moskva, drži svoja komandna mjesta i stotine strateških bojevih glava u stanju povećane borbene gotovosti, ističe analitičar. Ta praksa je očuvana po inerciji: u uslovima sukoba u godinama hladnog rata obje države izabrale su taktiku lansiranja na uzbunu, koja daje mogućnost da se pokrene uzvratni nuklearni napad prije nego što rakete protivnika uspiju da unište veći dio strateškog potencijala zemlje.
S ozbirom da vrijeme leta ofanzivnih raketa iznosi između 11 i 30 minuta (11 za lansiranje s podmornica koje patroliraju kod obala protivnika, i pola sata za rakete koje lete s jednog na drugi kraj planete), odluka o lansiranju na uzbunu donosi se pod ogromnim psihološkim pritiskom i u cajtnotu, dodaje Bler.
“Ja bih to nazvao mehaničkom igrom po unaprijed pripremljnim scenarijima. Prema nekim od njih, poslije procjene podataka iz sistema za rano upozoravanje na raketni napad (tri minuta), predsjednik SAD sluša izvještaj od 30 sekundi o varijantama uzvratnog nuklearnog napada i kakve će biti posljedice. On ima samo nekoliko minuta da izabere jednu od njih — najvjerovatnije od tri do šest, u najboljem slučaju – 12″, ističe on.
Po Blerovim riječima vrijeme između dobijanja naređenja do lansiranja raketa kod Amerikanaca iznosi samo jedan minut.
Standardna paradigma uzajamnog obuzdavanja – zasnovana na uzvratnom napadu na znak uzbune – rizična je konstrukcija, smatra analitičar.
Komandno mjesto sistema za rano upozoravanje u SAD dobija podatke najmanje jednom dnevno, što omogućava da se procjeni situacija – postoji li razlog za uzbunu ili je signal lažan.
Operatori imaju samo tri minuta od trenutka kad se pojavi signal da izvrše preliminarnu procjenu i obavijeste vrhovnu komandu.
U historiji hladnog rata već je bilo slučajeva da sistem za upozoravanje na raketni napad da lažni signal: 1983. godine sovjetski oficir Stanislav Petrov spriječio je potencijalni nuklearni rat zbog lažnog signala – kompjuter je javio da je raketa lansirana iz američke baze. U SAD je, pak, bio slučaj kada je uzbuna proglašena lažnom u trenutku kada je savjetnik predsednika Džimija Kartera Zbignjev Bžežinski već namjeravao da informiše šefa države o početku napada SSSR velikih razmjera, ističe Bler.
“Ako odnosi Rusije i Sjedinjenih Država ponovo dođu do tačke nuklearne konfrontacije iz vremena hladnog rata, rizik od pogrešnog lansiranja će biti još veći nego u onim vremenima — naglašava analitičar.
A rizici se dodatno povećavaju s pojavom sajber prijetnji: “S obzirom da mi trenutno slabo razumijemo prirodu te prijetnje, izuzetno nepouzdan postaje model lansiranja na uzbunu ruskih i američkih komandnih sistema. Nuklearne bojeve glave će biti lansirane čim kompjuter primi signal uzbune čije poreklo može biti i neutvrđeno“.
Iako vjerovatnoća izbijanja nuklearnog rata ostaje izuzetno mala, ranjivost sistema za izvođenje uzvratnog napada na uzbunu, pored pojave novih sajber prijetnji, povećava i rizik od pogrešnog nuklearnog odgovora, zaključuje Brus Bler.
