Samo nekoliko dana nakon samoubistva Adolfa Hitlera, pred sam kraj Drugog svjetskog rata, odigrala se bitka kao stvorena da bude pretočena u film. Novinar Stiven Harding sakupio je podatke o nevjerovatnom savezništvu američkih vojnika, francuskih ratnih zatvorenika i njemačkih vojnika u odbrani austrijskog dvorca Iter od napada esesovaca. To je jedini zabilježeni slučaj zajedničke borbe Nijemaca i saveznika u tom ratu.
Harding je priču o ovoj nezamislivom događaju pretočio u knjigu “Posljednja bitka”, bazirajući je na memoarima učesnika, intervjuima koje je sam radio, kao i zvaničnim američkim, njemačkim i francuskim istorijskim podacima.
Petog maja 1945 – pet dana poslije Hitlerovog samoubistva – tri američka tenka “šerman” iz 23. trećeg tenkovskog bataljona pod komandom kapetana Džona Lija oslobodila su Iter, tirolski zamak iz 13. vijeka.
Nacistima je on služio kao specijalni zatvor u kojem su bili francuski zatvorenici, poput bivšeg predsjednika Albera Lebrena, bivših premijera Pola Rejnoa i Eduara Daladjea, bivših francuskih vojnih zapovjednika i čuvenog tenisera Žana Borotre.
U borbi učestvovale i žene zarobljenika
Esesovci iz 17. pancir divizije ubrzo su pristigli kako bi povratili zamak i pobili zatvorenike, ali su se brojčano slabijim snagama pod komandom kapetana Lija pridružili anti-nacistički nastrojeni njemački vojnici Vermahta, kao i prilično ratoborne supruge i djevojke francuskih zatvorenika. Svi oni zajedno odbili su dio pripadnika elitne jedinice Trećeg rajha.
Četrnaest američkih vojnika sa samo dva tenka i ograničenom količinom municije, udružili su se sa dvadesetak pripadnika njemačkog Vermahta da bi odbranili dvorac od SS-ovaca. Ovaj neobični savez, predvođen 27-godišnjim kapetanom Džekom Lijem, odolijevao je njihovim napadima sve dok nije stiglo pojačanje.
Među ženama su se posebno istakle Ogasta Bruhlen, ljubavnica laburističkog vođe Leona Žuoa, i madam Vejgan, žena generala Maksima Vejgana, koje su riješile da ostanu u zamku, kao i Kristijan Mabir, ljubavnica Pola Rejnoa.
Zatvorenici imali pristup biblioteci, svako imao sobu…
Glavni heroji priče, zasnovane na činjenicama, jesu Džon li, koji je otjelotvorenje borca: mudar, agresivan, inovativan, veoma sklon alkoholu, ali koji vodi računa o svojim vojnicima, i major Jozef Gangl, više puta odlikovani zapovjednik u Vermahtu, koji je poginuo pomažući Amerikancima da zaštite francuske zatvorenike. Gangl je u modernoj Austriji i Njemačkoj poznat kao heroj borbe protiv nacizma, ali je ovo prvi put da se priča o njemu pojavljuje na engleskom.
Hardingova knjiga je kulminacija 20-godišnjeg istraživanja o ovoj bici, koja je počela poslije bjekstva čuvara dvorca četvrtog maja. Zamak je služio kao dopunski objekat koncentracionog logora koncentracionog logora Dahau, ali su zatvorenici visokog ranga držani u relativno luksuznim uslovima, imali su pristup biblioteci i svako je imao svoju sobu.
Čim su čuvari pobjegli, zatvorenici su se dočepali oružja koje su oni ostavili u dvorcu i čekali savezničke snage da ih oslobode.
