Skopska opština Centar osnovala je komisiju koja treba istražiti je li poštovana pravna procedura kada je postavljen spomenik caru Dušanu, budući da je ta statua izazvala tenzije u Makedoniji, nakon što je oštećena prije nekoliko dana.
Most civilizacija u centru Skoplja tako je postao most sukoba različitih etničkih zajednica u zemlji, a atmosferu je dodatno zagrijao spomenik srpskom caru Dušanu, koji predstavlja jednu od 20-ak bronzanih statua na mostu.
Načelnik Opštine Centar Andrej Žernovski formirao je komisiju kako bi riješio dileme u javnosti da li su poštovane procedure kada je spomenik postavljan, pa je utvrđeno da na mostu stoji 15 spomenika koji ne postoje u dokumentaciji, a među njima i statua cara Dušana.
“Morat ćemo odstraniti sve što je nezakonito postavljeno u opštini. Neću tretirati spomenik kao nešto posebno. Samo ako principijelno radimo možemo izbjeći zamku kukavičjih jaja koje vlast hoće polagati u opštini”, kaže načelnik Žernovski.
Istraga traje
Spomenike na mostu postavila je prethodna opštinska vlast između dva kruga lokalnih izbora ovog proljeća, a statuu srpskog cara, koja je oštećena prije nekoliko dana, policija i dalje obezbjeđuje, javlja iz Skoplja Al Jazeerina reporterka Milka Smilevska.
Iako postoji video materijal, još nije identificiran čovjek koji je maljem udarao spomenik. Doduše, na snimku od prije četiri dana vidi se jedan od funkcionera iz DUI-ja Bekir Asani, čije stranačke kolege podržavaju uklanjanje spomenika caru Dušanu, jer je on, kako kažu, prije sedam vijekova odigrao negativnu ulogu u njihovoj historiji.
I poslanica te stranke Ermira Mehmeti Devaja bila je prisutna kada je statua oštećena.
“Tokom cijele sedmice bilo je najava masovnih protesta i poziva na građansko rušenje spomenika. Mislim da je naše pojavljivanje tamo smirilo strasti i doprinijelo da ne dođe do destabilizacije u cijeloj situaciji”, ukazuje poslanica Mehmeti Devaja.
U međuvremenu se zvanična istraga policije nastavlja, a Demokratska partija Srba u Makedoniji, koja dijeli vlast s albanskom DUI i makedonskom VMRO DPMNE, kaže da je incident moguća priprema za prijevremene parlamentarne izbore.
“To je organizirana grupa, čiji je cilj da izaziva političke posljedice na politički život u Makedoniji. To što su učestvovali članovi DUI-ja samo je otežavajuća okolnost za njih, zato što, kada budemo dalje radili i sarađivali, to će ostati da im stoji kao trn u peti”, upozorava Ivan Stoiljković, poslanik DPSM-a.
‘Ne podržavamo vandalizam’
Sličan incident desio se 2011. godine na tvrđavi Kale u Skoplju, samo četiri mjeseca prije prijevremenih parlamentarnih izbora, kada su funkcioneri DUI-ja električnim pilama sjekli metalnu konstrukciju Muzeja crkve, što je izazvalo sukob mladih Makedonaca i Albanaca nekoliko dana kasnije.
Iz nevladinog udruženja Probudi se, koje je tada učestvovalo u sukobu, kažu da su sada protiv nasilja.
“Ne podržavamo vandalizam. Samo hoćemo da spomenik bude uklonjen ako je riječ o nelegalnom objektu”, poručuje Astrit Ymeri, predsjednik ovog udruženja.
Spomenik caru Dušanu samo je jedna od stotinjak bronzanih statua postavljenih u okviru projekta Skopje 2014 – projekta koji izaziva kontroverze i koji je do sada koštao građane Makedonije nekoliko stotina miliona eura. Sada ih košta i međunacionalnih odnosa.
