Potpuno gašenje paralelnih institucija Srbije na Kosovu i izgradnja povjerenja, prethodilo bi i integraciji srpske zajednce u državni sistem Kosova, kaže se u izvještaju Balkanske grupe za politiku pod nazivom “Integracija kosovskih Srba nakon Briselskog sporazuma”.
Na debatu na kojoj je predstavljen ovaj izvještaj bili su pozvani i premijer Isa Mustafa, kao i njegov zamjenik Branimir Stojanović, iz Srpske liste, ali oni se nisu odazvali pozivu.
Izvršni direktor Balkanske grupe Marko Prelec kazao je da je postizanje sporazuma o normalizaciji odnosa između Prištine i Beograda u Briselu bio lak dio posla, u poređenju sa njegovim sprovođenjem na terenu.
“Radi se o tome kako krenuti napred iz situacije koja postoji danas, gdje još uvijek funkcionišu dva sistema, i Srbije i Kosova. Cilj treba da bude prelazak na samo jedan sistem, onaj kosovski”, kazao je Prelec.
Opštine sa srpskom većinom, dodao je Prelec, suočavaju se sa problemom paralelnog funkcionisanja gradonačelnika. On je kazao da su u nekoliko slučajeva paralelni gradonačelnici isti oni koji su i izabrani na izborima, a u drugim, gradonačelnici srpskih opština su i službenici koji drže zvanične pozicije u Srbiji.
Različite interpretacije dijaloga
On je ipak preporučio da se napravi evidencija toga ko radi u legalnom sistemu a ko ne, kako bi se iz budžeta Kosova izdvajalo samo za one koji rade za Vladu Kosova.
Prelec je istakao i da se osnivanje Asocijacije srpskih opština treba provesti na osnovu Ustava i zakona Kosova. On je naglasio da je izgradnja povjerenja preduslov za integraciju srpske zajednice.
“Izazov pred predstavnicima srpske zajednice je taj da oni počnu da djeluju kao predstavnici naroda, a ne predstavnici Beograda”, kazao je Prelec, dodajući da ako nastave da predstavljaju Beograd, na njih će se gledati kao na produženu ruku Srbije, a to će imati suprotne efekte.
Ambasadorka Švicarske u Prištini Krystyna Marty Lang ocjenila je da se dijalog u Briselu i rezultati interpretiraju na različite načine. I ona je naglasila da izgradnja povjerenja među zajednicama ostaje važan proces za integraciju.
“Vidimo kako to sporo ide a kako lako može i da se pokvari kada političari, i albanski i srpski, daju provokativne izjave”, kazala je ona.
Za norveškog ambasadora Jana Bratua integracija zajednica je od suštinskog pitanja za funkcionisanje države.
“Nezavisnost Kosova je postignuta na osnovu sporazuma. A sporazum govori o integraciji manjinskih zajednica u kosovski sistem u skladu sa evropskim standardima”, kazao je on. Ta integracija je jasno predviđena i Ahtisarijevim planom.
Inače, u srijedu su u Gračanici predsjednici 10 srpskih opština sa srpskom većinom, nakon sastanka sa Markom Đurićem, direktorom kancelarije za Kosovo u Vladi Srbije, formulisali 10 zahtjeva za povratak u kosovske institucije, u kojima su zamrznuli rad od smjenjivanja Aleksandra Jablanovića.
Oni su, između ostalog, zatražili formiranje Asocijacije srpskih opština, prekid privatizacije u srpskim opštinama, te garancije da će Srbi biti predstavljeni u institucijama 10 posto.
