Kada su odnosi Kosova i Evropske unije u pitanju, ono što se najviše čuje kod briselskih ali i kosovskih zvaničnika jeste da “Kosovo ima evropsku perspektivu”.
Dinamika u tom procesu međutim još uvijek nije dovela do ispunjenja obećanja dviju strana o toj “evropskoj perspektivi”.
Predsjednica skupštinskog Odbora za evropske integracije, Blerta Deliu Kodra, inače poslanica vladajuće Demokratske partije Kosova, kaže da se sada, nakon što je Kosovo završilo sa izborima, može očekivati jača dinamika kosovskih institucija u procesu integracija. Po njenim riječima, Kosovo mora da radi više kako bi svoje zakonodavstvo uskladilo sa evropskim.
“Zakoni bi trebalo da budu u skladu sa direktivama Evropske unije, ali i prihvatljivi za građane Kosova. S druge strane, upravo je formiran skupštinski odbor koji će se baviti sprovođenjem Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, što je inače prvi ugovorni sporazum između Kosova i EU. Ti poslanici će tokom cijelog vremena nadgledati taj proces kako bi se uočili izazovi i utvrdilo šta rade institucije po pitanju ispunjavanja kriterijuma koje predviđa ovaj sporazum”, navela je Deliu Kodra.
Drugi član komisije, a inače iz redova opozicije, Ilir Deda, smatra da je Kosovu obećana evropska perspektiva, a da to EU koristi kako bi se izbegle komplikacije zato što nisu sve zemlje EU priznale Kosovo. Po njegovim riječima, rukovodstvo na Kosovu ne shvata šta znači “evropska perspektiva”, te dodaje da Kosovo zaostaje u dinamici koja je potrebna za evropske integracije.
“Ono u čemu Kosovo zaostaje jeste sprovođenje obaveza koje smo preuzeli u ovom procesu. To Kosovo čini manje kredibilnim naspram ostalih država Evropske unije i institucija EU. Na primjer, SSP-a je veliko dostignuće sa Kosovo, Kosovo je ispunilo samo 55 posto obaveza do sada. To govori da naša zemlja nije posvećena tom putu”, ističe Deda.
Deliu Kodra ipak veruje da je trenutna vlada dosta posvećena evropskim integracijama, i da po tom pitanju postoji nacionalni konsenzus.
“Nova ministarka za evropske integracije, Durata Hoxha, pokazuje tu posvećenost. Dva puta je do sada posjetila Brisel. Juče se sastala sa komesarom Hanom, što na jedan način pokazuje posvećenost ove vlade da agenda evropskih integracija bude primarna agenda institucijama Kosova, da radimo više kako bi se građani slobodno kretali”, dodaje ona.
Deda pak smatra da ne postoje signali da je trenutna vlast posvećena integracijama, a to je primjetno zbog načina raspodjele finansijskih sredstava iz budžeta Kosova.
“Više djeluje da se finansiraju koruptivne strukture nego što se budžet odvaja za razvoj ili za realizaciju zahteva EU. Kosovskim institucijama je jasno koji su to koraci koji trebaju da se preduzmu kako bi Kosovo bilo ocjenjeno da je posvećeno integracijama. Ali, mi još nismo na toj tački, zbog nedostatka znanja i razumijevanja oko toga šta zaišta znače reforme koje traži EU”, dodaje Deda.
U slučaju da Kosovo ne uradi više po tom pitanju, navodi Deda, EU može da izmisli mehanizme ili druge dokumente koje će dovesti Kosovo u situaciju da tapka u mjestu.
Kosovo je 2015. potpisalo SSP sa EU koji je Kosovu, između ostalog, omogućilo učešće u raznim programima.
Građani Kosova su međutim i dalje jedini narod na Balkanu koji ne mogu slobodno da se kreću u zemljama EU. A za termin za vizu u ambasadama, čeka se i mjesecima.
