1.KAFA
Priča ide da je Arap po imenu Halid čuvao svoje koze u regiji Kafa u južnoj Etiopiji, kada je primjetio da su njegove životinje postale živahnije nakon jedenja određene biljke.
On je skuhao tu biljku i tako napravio prvu kafu. Kafa je kasnije izvezena u Jemen. Krajem 15. vijeka kafa je stigla u Meku i Tursku odakle je našla svoj put u Veneciju 1645.
U Englesku ju je donio 1650. turčin po imenu Paskua Rose koji je otvorio prvu kahvanu u ulici Lombard u gradu London. Arapska “kahva” je postalo turska “kahve”, zatim talijanska “caffe” i engleska “coffee”.
2.“PINHOLE” KAMERA I MRAČNA SOBA
Stari Grci su mislili da naše oči emitiraju zrake, poput lasera, što nam omogućuje da vidimo. Prva osoba koja je shvatila da svijetlo ulazi u oko, umjesto da izlazi iz njega, je bio muslimanski matematičar, astronom i fizičar Ibn el-Hejsem.
On je izumio prvu “pinhole” kameru nakon što je primjetio kako je svijetlost ušla kroz rupu na prozorskim kapcima. Što je manja rupa, slika je bolja, on je razradio i napravio prvu mračnu sobu (iz arapske riječi “qamara” što znači tamna ili privatna soba).
On je također zaslužan kao prvi čovjek koji je promjenio fiziku iz “filozofiranja” u ekspermentalnu (praktičnu).
3. ŠAH
Forma šaha (inače ne baš pohvalna igra u islamu, op. PV) je igrana u drevnoj Indiji ali igra u obliku koji danas poznajemo je razvijena u Perziji odakle se proširila zapadno u Evropu.
4. LETEĆA MAŠINA
Hiljadu godina prije braće Wright, muslimanski pjesnik, astronom i inžinjer po imenu Abas ibn Firnas je nekoliko puta pokušao da konstruira leteću mašinu. U 852. on je skočio sa munare Velike džamije u Kordobi koristeći labavi ogrtač ukrućen sa drvenim podupiračima.
On se nadao da će letjeti poput ptice. Ali nije. Njegov ogrtač je usporio njegov pad, kreirajući ono za što se misli da je prvi padobran, i ostavljajući ga sa manjim ozlijedama.
Godine 875., kada je imao 70 godina, usavršio je izum od svile i orlovog perja i ponovno je pokušao poletjeti skočivši sa planine. On je oko 10 minuta letio poprilično visoko ali se srušio pri slijetanju. Zaključio je da se to desilo zato što nije napravio rep na svojoj letjelici koja bi ga usporila prije slijetanju. Međunarodni aerodrom u Bagdadu i krater na Mjesecu nose ime po njemu.
5. SAPUN I ŠAMPON
Pranje i kupanje su vjerske dužnosti muslimana, što je vjerovatno razlog zašto su usavršili recept za sapun koji i dan danas koristimo. Drevni Egipćani su imalu neku vrstu sapuna, kao i Rimljani koji su ga koristili više kao pomadu.
Međutim, arapi su ti koji su kombinirali ulja biljaka sa natrijev hidroksidom i aromama kao što je ulje timijana. Jedna od najupečatljivijih karakteristika krstaša, za arapske nosnice, je bila da se nisu kupali.
Šampon je došao u Englesku preko muslimana Sake Dean Mahomeda koji otvorio Mahomedove indijske parne kupke uz more 1759. godine i bio je imenovan kao “šamponski hirurg” od strane kralja Džordža IV i Wilijama IV.
6. DESTILACIJA I PARFEMI
Destilacija kao metoda odvajanje tekućine kroz razlike u njihovim tačkama ključanja, je izumljena oko 800-te od strane najistaktnutijeg islamskog naučnika, Džabira ibn Hajana, koji je transformirao alhemiju u hemiju, izmišljajući mnoge od osnovnih procesa i pomagala koje se još koriste danas kao što su rastapanje, kristalizacija, destilacija, pročišćavanje, oksidacija, ispravanje i filtracija.
Pored otkrivanja sumporne i azotne kiseline, on je izmislio Alembik, alhemijski uređaj, dajući svijetu ružinu vodicu i druge parfeme. Ibn Hajan je istakao sistematičnu eksperminetaciju i on je osnivač moderne hemije.
7. UREĐAJ KOJI PRETVARA KRUŽNO U PRAVOLINIJSKO KRETANJE
Radilica (koljenasto vratilo) je uređaj koji pretvara rotacijsko kretanje u linearno i centralni je dio većine mašina u modernom svijetu, a ne samo motora sa unutarnjim sagorijevanjem. Jedan od najznačajnijih mehaničkih izuma u historiji čovječanstva, napravio je genijalni muslimanski inžinjer po imenu Al-Džezeri (Al Jazari) da bi podigao vodu za navodnjavanje.
Njegova Knjiga znanja genijalnih mehaničkih uređaja (1206) pokazuje da je također izumio ili unaprijedio upotrebu ventila i klipova, osmislio neke od prvih mehaničkih satova koji su pokretani vodom i težinom, i bio je otac robotike. Među 50 njegovih izuma je bila i brava sa kodovima.
8. PROŠIVANJE
Prošivanje je metoda šivenja ili povezivanja dva sloja tkanine sa slojem izolacionog materijala između. Nije baš sasvim jasno da li je ova metoda izumljena u muslimanskom svijetu ili je uvezena tamo iz Indije i Kine. Međutim, zasigurno je došla na zapad preko krstaša. Oni su vidjeli da je koriste muslimanski ratnici, koji su nosili slamom ispunjenom prošivene platnene majce umjesto oklopa.
9. PRIJELOMNI LUK, REBRASTI SVODOVI I DRUGE GRAĐEVINSKE TEHNIKE
Prijelomni luk koji je tako karakterističan za evropske gotičke katedrale, izum je koji je preuzet iz islamske arhitekture. Bio je mnogo jači od kružnog luka koji su koristili Rimljani i Normani, i na taj način omogučujući gradnju večih, viših, kompleksnijih i grandioznijih građevina.
Druga preuzimanja od muslimanskih genija uključuju rebraste svodove, rozete i tehnike građenja kupola. Evropski dvorci su također prilagođeni kopiranjem iz islamskog svijeta – sa puškarnicama, grudobranima, barbikanima i parapetima. Četvrtaste kule i dvorci su lakši za odbranu od okruglih. Arhitekta dvorca Henrija V je bio musliman.
10. HIRURŠKI INSTRUMENTI, KAPSULE, ANESTETICI I OPERACIJA KATARAKTE OKA
Mnogi moderni hirurški instrumenti su tačno istog dizajna kao oni koji su osmišljeni u 10. vijeku od strane muslimanskog hirurga zvanog Al-Zahravi. Njegovi skalperi, pile za kosti, hvataljke, fine makaze za operaciju oka i mnogi od 200 instrumenata koje je osmislio su prepoznatljivi modernom hirurgu.
On je taj koji je otkrio da se ketgut koji se koristi za unutarnje šavove prirodno rastvara i da se također može koristiti za spravljanje medicinskih kapsula.
U 13. vijeku, drugi muslimanski ljekar po imenu Ibn Nafis je opisao cirkulaciju krvi, 300 godina prije nego što ju je otkrio Wiliam Harvey. Muslimanski doktori su također izumili anestetike i razvili šuplje igle za isisavanje katarakte iz oka u tehnici koja se i dan danas koristi.
11. VJETRENJAČE
Vjetrenjaču je izumio perzijski halifa 634. i koristila se za mljevenje žita i crpljenje vode za navodnjavanje. U ogromnim pustinjama Arabije, kada su sezonski izvori presušivali, jedini izvor snage je bio vjetar koji je konstantno puhao iz jednog pravca mjesecima. Mlinovi su imali šest ili 12 jedara prekrivenih tkaninom ili palminim lišćem. To je bilo 500 godina prije nego što je prva vjetrenjača viđena u Evropi.
12. VAKCINACIJA
Tehnika vakcinacije nije izumljena od strane Džennera i Pastera nego je osmišljena u muslimanskom svijetu. Žena engleskog ambasadora u Istambulu je 1724. iz Turske u Evropu donijela vakcinu. Djeca u Turskoj su vakcinisana kravljim ospicama radi borbe sa smrtonosnim malim ospicama najmanje 50 godina prije nego što je Zapad otkrio vakcinisanje.
13. NALIVPERO
Nalivpero je izumljeno za sultana Egipta 953. godine nakon što je zahtjevao olovku koja neće prljati njegove ruke ili odjeću. Tinta se nalazila u spremniku, kao i kod modernih olovaka, i dolazila je u pero kombinacijom gravitacije i kapilarne aktivnosti.
14. BROJČANI SISTEM
Brojčani sisitem koji se koristi diljem svijeta je najvjerovatnije ima porijeklo iz Indije ali stil brojeva je arapski i prvi puta se pojavlje u štampanom radu muslimanskih matematičara Al-Havarizmija i Al-Kindija oko 825.
Algebra je dobila ime po knjizi Al-Havarizmija, Al-Džebr wa-al-Mukabillah, od koje se dosta sadržaja još koristi. Rad muslimanskih matematičara je došao u Evropu oko 300 godina poslije, preko talijanskog matematičara Fibonačija.
Algoritmi i veliki dio teorije trigonometrije su došli iz muslimanskog svijeta. I Al-Kindijevo otkriće frenkventnih analiza je učinilo sve kodove drevnog svijeta riješivim i kreirao je osnovu moderne kriptologije.
15. KONCEPT TRODIJELNOG OBROKA
Ali ibn Nafi, poznat po nadimsku Zirjab (Crni kos) je došao iz Iraka u Kordobu u 9. vijeku i donio sa sobom koncept trodijelnog obroka – supa, za kojom je slijedila riba ili meso, pa voće i orašasti plodovi. On je također predstavio kristalne čaše (koje su izumljene nakon eksperimenata sa gorskim kristalom od strane Abasa ibn Firnasa).
16. TEPISI
Tepisi su smatrani kao dijelom dženeta (na zemlji) od srednjovjekovnih muslimana, zahvaljujući njihovim tehnikama tkanja, novim bojama islamske hemije i visoko razvijenog osjećaja za šabloniranje i arabesku (oblik umjetničkog dekorisanja op. prev.) koji su bili osnova za islamsku apstraktnu umjetnost.
Za razliku od toga, evropski podovi su bili izrazito zemaljski, da ne kažem zemljani, svo dok nisu došli arapski i perzijanski tepisi. U Engleskoj, kao što je zabilježio Erasmus, podovi su bili “prekriveni rogozima, povremeno obnovljeni, ali tako nepotpuno da je donji sloj ostajao nedirnut, nekada i po 20 godina, od iskašljavanja, povraćanja, sekreta od pasa i ljudi, prosutog piva, ostataka ribe i drugih gadosti za koje ne priliči da se spominju.” Tepisi su neiznenađujuće ubrzo postali popularni.
17. ČEKOVI KAO NAČIN PLAĆANJA
Moderni ček dolazi od arapske riječi “saqq”, napisano obećanje za plaćanje dobara kada je isporučivano, da bi se izbjeglo transportovanje novca preko opasnih terena. U 9. vijeku, muslimanski biznismen je mogao unovčiti ček u Kini koji je napisan u banki u Bagdadu.
18. OTKRIĆE DA JE ZEMLJA LOPTASTOG OBLIKA
Do 9. vijeka, mnogi muslimanski učenjaci su bez sumnje tvrdili da je Zemlja u obliku sfere. Astronom Ibn Hazm je kao dokaz naveo “da je Sunce uvijek vertikalno u odnosu na određenu tačku na Zemlji.” To je bilo 500 godine prije što je to shvatio Galileo.
Kalkulacija muslimanskih astronoma je bila tako tačna da su u 9. vijeku izračunali da je obim Zemlje 40. 253 kilometra pogriješivši samo za 200 kilometara (manje). Al-Idrisi je napravio globus koji prikazuje svijet i odnio ga na dvor kralja Rodžera od Sicilije 1139. godine.
19. OTKRIĆE BARUTA ZA VOJNE SVRHE
Iako su Kinezi izumili salitra barut, i koristili ga za svoje vatromete, Arapi su bili ti koji su uspjeli da ga za vojne svrh pročiste koristeći kalijev nitrat. Muslimanski zapaljivi uređaji su prestravili krstaše.
Do 15. vijeka oni su izumili raketu koju su nazvali “samokretajuće i sagorijevajuće jaje” i torpedo – samohodnu krškoliku bombu sa kopljem ispred koje bi se samo zabolo u neprijateljski brod i onda eskplodiralo.
20.VRTOVI KAO MJESTA UŽIVANJA
Sredjovjekovna Evropa je imala povrtnjake i bašte, ali su Arapi ti koji su razvili ideju vrta kao mjesta ljepote i meditacije. Prvi kraljevski vrtovi užitaka u Evropi su otvoreni u 11. vijeku u muslimanskoj Španiji.
