Čovječanstvo ni ne shvata koliko je ‘zavisno’ od satelita koji kruže oko naše planete. Na nedavnoj međunarodnoj konferenciji o “svemirskim rizicima” naučnici su pokušali da odgovore na to pitanje, u okviru priče o ‘scenarijima sudnjeg dana’.
Kako piše BBC, događaji koji bi mogli da dovedu do prekida transmisije sa satelita su velika sunčeva oluja koja bi omela satelitsku komunikaciju, kibernetički napad koji bi onemogućio GPS sistem, ali i udar svemirskog otpada na satelite koji nadziru Zemlju.
Šta god ga prouzrokovalo, “dan bez satelita” započeo bi za običnog čovjeka sasvim uobičajeno. U osam sati ujutro, avioni (još) ne bi padali s neba, ne bi (odmah) nestalo ni struje niti vode… Neke bi stvari već prestale da rade, ali većina bi smatrala da je riječ o uzgrednoj neprijatnosti.
Mnoge porodice započele bi dan bez nasmiješenog voditelja u jutarnjem programu i bile bi “prinuđene” da međusobno razgovaraju dok doručkuju.
U radio emisijama ne bi bilo uključenja dopisnika iz inostranstva, a na teletekstu ne bi bilo najnovijih sportskih rezultata “sa svih meridijana”. Van “toplog doma”, gubitak globalnih satelitskih komunikacija ne bi bio tako bezazlen: zapravo, mnogi bi bili u velikoj opasnosti.
Komanda u SAD izgubila bi kontakt sa pilotom negdje na Bliskom istoku, vojnici, brodovi, avioni bi ostali bez komande i postali ranjiviji u eventualnom napadu. Svjetski lideri tražili bi alternativne načine da međusobno komuniciraju – a razgovor bi bio neophodan, da bi se smanjile globalne tenzije.
U međuvremenu, nad Atlantikom, hiljade putnika gledalo bi filmove, ne sluteći da se pilot “bori kao lav” da uspostavi kontakt sa kontrolom letenja.
Bez satelitskih telefona, teretni brodovi na Arktiku, ribari u Kineskom moru, humanitarci u Sahari, svi oni bili bi izolovani od ostatka svijeta.
Zaposleni u Tokiju, Šangaju, Moskvu i Njujorku teško bi uspostavili vezu sa kolegama u drugim zemljama: mejlovi rade, internet je, čini se, “okej”, ali uspostavljanje telefonske veze s inostranstvom uglavnom ne uspijeva.
Već oko 11 sati, predsjednici i premijeri širom svijeta okupili bi svoje krizne štabove, jer su shvatili da se pojavila nova prijetnja globalnoj stabilnosti: ne radi globalni sistem za pozicioniranje (GPS)!
Za “običnog čovjeka”, GPS je pomoć da dođe od tačke A do tačke B, a da se usput ne izgubi. GPS je iz korijena izmijenio funkcionisanje kompanija koje se bave isporukama, hitnim službama pomaže da što brže dođu na mjesto gdje su potrebni, avionima da se bezbjedno prinudno spuste na dalekim pistama…
GPS takođe šalje vremenske signale na Zemlju, a vrijeme održava našu infrastrukturu – od vremenskih žigova na kompleksnim finansijskim transakcijama do protokola koji održavaju internet. Kada paketi podataka na različitim kompjuterima izgube sinhronizaciju – sistem pada!
Bez tačnog vremena, svaka mreža koju kontroliše kompjuter je u problemu. Dakle, skoro sve!
Tačno je, proradili bi “bekap” sistemi. Ali, u roku od nekoliko sati, vrijeme bi se “izmaklo”. Dovoljna je razlika od nekoliko stotinki u Evropi i SAD, Indiji ili Australiji – da internet počne da se usporava, usporava, usporava…
Prve restrikcije struje počele bi uveče, dok bi se na mrežama borili da uspostave stabilnost sistema. Pumpe za vodu bi radile na manuelnom modu. Semafori u velikim gradovima držali bi crveno.
Mobilne mreže već su potpuno “pukle” – još tokom popodneva. Kontrola letenja bi već oko 16 sati odlučila da prinudno spusti prvi komercijalni let. Većina letova ionako je otkazana, a ne znaju se ni tačni podaci o vremenskim uslovima na finalnim destinacijama, pa je nemoguće procijeniti bezbjednost leta.
Avioni koriste radare da utvrde eventualnu promjenu vremena i izvor turbulencije na putanji, ali i radare stalno “apdejtuju” sa zemlje.
Da, postoje meteorološki baloni, osmatračnice na kopnu i brodovima, ali prognoze se sve više zasnivaju na satelitskim podacima.
Zemljoradnici bez prognoze ne znaju da li je pravo vrijeme za sjetvu, mesari ne znaju koliko mesa da naruče – jer pojma nemaju da li će biti vremenskih uslova za roštilj za vikend…
Do 22 sata, planeta bi u potpunosti iskusila “dan bez satelita”.
Može li ovo zaista da se desi? Samo ako sve “padne” istovremeno, a to je malo vjerovatno. Ono što je izvjesno, zaključuje BBC, jeste da bi bez svemirskih tehnologija savremeni svijet bio potpuno drugačije mjesto.
