Smrt, mučenje, horor i ludilo bili su sinonimi za ovaj zatvor koji su Francuzi izgradili ’30-tih godina prošlog stoljeća. Smješten u srcu pustinje, približno 200 kilometara od Damaska, zloglasni zatvor je u potpunosti razrušen nakon što su Palmiru osvojili pripadnici Islamske države.
Za vrijeme 30-godišnje vladavine Hafeza al-Assada, navodi BBC, u tom zatvoru mučene su i ubijene hiljade ljudi.
“Krajnje je nepošteno zvati ga zatvorom jer u zatvoru ljudi imaju osnovna ljudska prava. U Tadmuru ljudi nisu imali ništa osim straha i patnje”, kaže palestinski književnik Salameh Kaileh koji je u ovom zloglasnom zatvoru proveo dvije godine.
Za razliku od njega, mnogi su u ovom zatvoru proveli i više od 20 godina, uglavnom pristalice opozicionih pokreta ’70-tih godina.
Krvavi masakr u zatvoru desio se 1980. godine nakon pokušaja atentata na predsjednika Hafeza al-Assada. Protivnici tadašnjeg predsjednika odmah su optuženi za ovaj čin, a najviše su platili upravo zatvorenici u Tadmuru.
Naime, vojska je odmah upala u zatvor i automatskim puškama počela ubijati zatvorenike. Iako nije poznat tačan broj ubijenih, Amnesty International je u svom izvještaju 2001. godine objavio da je u samo nekoliko minuta u zatvoru ubijeno od 500 do 1.000 zatvorenika, uglavnom članova i pristalica Muslimanskog bratstva. Tijela su navodno ukopana u masovnu grobnicu.
Zatvor je sadržavao sedam dvorišta, 50-tak spavaonica i 39 manjih ćelija te 19 tamnica.
“Oči drugih zatvorenika nisam vidio sve dok nismo napustili zatvor. Kontakt očima je bio striktno zabranjen”, kaže sirijski pisac Yassin Haj Saleh u svom članku “Put u Tadmur” u kojem je proveo 12 mjeseci.
“Čuvare smo raspoznavali po boji njihovih čizama. Lica im nismo nikad vidjeli. Jedan čuvar u crnim čizmama bio je dobar, ali je onaj sa zelenim čizmama bio nemilosrdan”, kaže sirijski pjesnik Faraj Bayrakdar.
“Tadmur je kraljevstvo smrti i ludila. Činjenica da je takvo mjesto postojalo treba da izazove osjećaj stida, ne samo kod Sirijaca već i cijelog svijeta”, dodaje on.
Nakon što su ga zauzeli pripadnici Islamske države, objavili su fotografije unutrašnjosti zloglasnog zatvora, a nakon toga ga u potpunosti raznijeli.
Za mnoge bivše zatvorenike njegovo uništavanje bilo je šokantno jer su željeli da zatvor bude svjedok godina brutalnosti.
