U izvještaju pod naslovom “Evropska izbjeglička kriza: agenda za akciju” analiziraju se nedostaci odgovora vlada EU na krizu i iznose preporuke za poboljšanje reagovanja EU u okviru četiri oblasti: smanjenje potrebe za opasnim putovanjem, rješavanje krize na evropskim granicama, popravljanje “pokvarenog” sistema azila EU i osiguranje saradnje EU sa drugim zemljama u cilju poboljšanja zaštite izbjeglica i poštovanja ljudskih prava.
U izvještaju se podsjeća da su EU i njene članice pojačale akcije potrage i spasavanja, ali da je, uprkos tome, ove godine u Sredozemnom moru život izgubilo više od 3.450 ljudi u pokušaju da se domognu Evrope.
“Odgovor mnogih zemalja EU na ovu krizu duboko je pogrešan. Smrtni slučajevi na moru, haos i užasni humanitarni uslovi na ponekad zatvorenim ili blokiranim kopnenim graničnim prelazima, neadekvatna podjela odgovornosti i zajedničkih akcija – sve to je odgovor zemalja EU. Mnoge zemlje EU pokušale su da prebace odgovornost na zemlje koje su van EU”, navodi se u saopštenju.
U izvještaju se preporučuje EU i njenim članicama da spasilačkim i operacijama potrage spasavaju živote ljudi na moru, da smanje potrebu za opasnim putovanjem boljim zbrinjavanjem i relokacijom izbjeglica, povećanjem spajanja porodica i izdavanjem humanitarnih viza.
Također, potrebno je riješiti haos na evropskim granicama kroz veću spremnost i koordinaciju, bržu implementaciju dogovorenog plana relokacije izbjeglica u vanrednim okolnostima, kroz brži pristup fer i efikasnim procedurama za odobrenja azila, uključujući grčke i bugarske kopnene granične prelaze sa Turskom, te osigurati pristojne uslove u prihvatnim centrima u cijelom regionu.
“Potrebno je popraviti ‘pokvareni’ sistem azila EU i uspostaviti stalni mehanizam distribucije tražilaca azila na pravičnim osnovama te primijeniti standarde EU u svim članicama bloka”, navodi se u izvještaju.
Također, potrebno je sarađivati sa zemljama koje su van EU pažljivom izradom i provođenjem monitoring programa te staviti ljudska prava u centar diplomatskih i drugih napora u rješavanju uzroka izbjegličke i migrantske krize.
“U svijetu sve raširenijeg raseljavanja, sukoba i kršenja ljudskih prava vođstvo EU je značajnije nego ikad”, rekla je Judit Sunderland, iz odjeljenja za Evropu i centralnu Aziju Human Rights Watcha.
Ona je dodala da ukoliko vlade EU ne preuzmu odgovornost i djeluju zajedno da osiguraju zaštitu i humani tretman naroda u Evropi i na njenim granicama onda te vlade ne mogu ponuditi kredibilne lekcije drugim zemljama o azilu i migracijama.
“Utapanje u moru i smrzavanje na Balkanu nikada ne može biti prihvatljiv oblik kontrole na granicama”, rekla je ona.
