U sastav bataljona ulazili su muslimani (etnički Bošnjaci, Albanci i Turci), mobilisani u novopripojenim oblastima Sandžaka, Kosova i Metohije i Makedonije
Bošnjački, odnosno muslimanski regruti značajno su doprinijeli odbrani Beograda u Prvom svjetskom ratu. Oni su pripadali Muhamedanskim bataljonima, a posebno se istakla jedinica koja je bila pod komandom serdara kaplara Šemse Midovića, koji je branio Beograd maltene do posljednje kapi krvi.
Istorijski izvori ukazuju da je čak 15 odsto branilaca Beograda, bilo druge vjere, odnosno muslimanske. U sastav Muhamedanskih bataljona ulazili su muslimani (etnički Bošnjaci, Albanci i Turci), mobilisani u novopripojenim oblastima Sandžaka, Kosova i Metohije i Makedonije.
Međutim, dva bataljona posebno su se istakla, naročito u odbrani Beograda, i to Treći i Četvrti u okviru Desetog kadrovskog puka, u kojima su se nalazili sandžački muslimani – Bošnjaci.
Jedna od tih jedinica, pod komandom kaplara Šemse Midovića iz Sjenice, pružila je 9. oktobra 1915. godine najuporniju odbranu Beograda od Austrijanaca u centru srpske prestonice. Upravo zbog ovih istorijskih činjenica, i poštovanja prema muslimanima, Centar za istorijske studije pokrenuo je inicijativu da se, pošto ne postoji nikakvo obilježje, u Beogradu postavi makar spomen – ploča bataljonu koji je predvodio Midović.
Midovićev bataljon, te 1915. godine napravio je barikadu kod Uprave fondova, između Narodnog pozorišta i Narodnog muzeja, a ova jedinica najduže se opirala Austrijancima koji su dolazili od Dorćola. Oni nisu mogli da odnesu barikadu, sve dok Njemci nisu došli do “Londona”.
Predsjednik Odbora za ljudska i manjinska prava i ravnopravnost polova Meho Omerović, za Telegraf kaže da za sada ne postoji nikakvo obilježje, ali da su mu se na ovu temu obratili još u januaru istoričari iz Centra za istorijske studije, sa idejom da se pokrene ovo pitanje.
“Prije nekoliko dana smo imali zvaničan sastanak, da se u ovo vrijeme kada se obilježava stogodišnjica od Prvog svjetskog rata, ukaže poštovanje Midoviću i bataljonima koji su učestvovali u odbrani Beograda. Neki od njih, a i Midović su dali život za Beograd”, rekao je Omerović, i dodao da misli da bi bilo dobro da se ukaže poštovanje prema njima.
Omerović kaže da je ovo idealno vrijeme za spomen ploču koja bi bila postavljena baš kod mjesta gdje je Midović poginuo, u blizini Narodnog pozorišta u centru Beograda, i gdje se njegov bataljon do samog kraja borio protiv Austrijanaca.
“Zahvalnica treba da postoji, i da se poslije 100 godina izvuče iz zaborava. Sa političkog aspekta bi takođe bilo dobro da se baci svjetlo, jer je ljudska i moralna obaveza Beograda da znaju ko je učestvovao u oslobađanju prestonice”, rekao je Omerović, i napomenuo da je sljedeći potez njega i Centra za istorijske studije i dijalog obraćanje onima koji su odgovorni za dodjelu spomen ploča i ulica, a to u ovom slučaju Komisija za dodjelu ulica i Grad Beograd.
Prijedlog Centra za istorijske studije i dijalog jeste da se spomen – ploča podigne u neposrednoj blizini gdje je stajala Midovićeva barikada, a to je prostor između Narodnog pozorišta i Narodnog muzeja, da jedna ulica na širem području Ade Ciganlije ili dio savske obale ponese ime “muhamedanskih bataljona 10. kadrovskog puka”, kao i da se tako nazove i jedna vojna jedinica ili kasarna Vojske Srbije.
(pressrs.ba)
