Početak 2019. godine za evropske države donosi nastavak borbe sa već postojećim problemima, poput migranata, terorizma, populista, ali i nečega što već sada može ponijeti epitet jednog od ključnih događaja u ovoj godini – izlazak Velike Britanije iz EU.
Evropske zemlje nerado rješavaju problem spašenih migranata
Najduži zastoj oko toga šta učiniti s migrantima koji su spašeni na Mediteranu okončan je u srijedu kroz rješenje za koje je malo vjerovatno da će riješiti hitna pitanja o evropskoj migracionoj politici – ili učiniti narednu operaciju spašavanja lakšom, piše Vošington post (The Washington Post) i dodaje:
„Četrdeset i devet migranata spašeno je krajem decembra na libijskoj obali, izvučeni su iz spasilačkih brodova kojima su upravljale dvije male njemačke humanitarne grupe. Mnoge evropske zemlje su nekada rutinski prihvatale takve migrante. Međutim, bivše zemlje koje su prve na udaru – za šta je Italija najuočljiviji primjer – usvojile su jaču odbranu protiv migranata, rekavši da su preuzele nesrazmjeran teret.“
WP objašnjava i da je slučaj sa 49 migranata koji su bili zarobljeni na Sea- Watch brodu riješen tako što se Malta složila da primi migrante, a oni će na kraju biti podijeljeni između osam zemalja: Njemačke, Francuske, Portugala, Irske, Rumunije, Luksemburga, Holandije i Italije.
„Stopa migracije u Evropi drastično je opala u odnosu na 2015. godinu. Međutim, stopa smrtnosti za one koji pokušavaju putovanje preko centralnog Mediterana se povećala. Tokom 2018. oko 23.000 ljudi je stiglo morem u Italiju, što je pad od 120.000 u odnosu na godinu dana ranije. Međutim, 1.300 ljudi je poginulo tokom putovanja, u poređenju s 2.300 u prethodnoj godini.
Džihadisti iza rešetaka predstavljaju novu prijetnju za Evropu
Vol Strit Žurnal (Wall Street Journal) posebnu pažnju posvećuje suđenju za terorizam Mehdiju Nemoučeu, 33-godišnjem Francuzu alžirskog porijekla, kome prijeti doživotni zatvor zbog navodnog pucanja i ubijanja četvorice ljudi u Jevrejskom muzeju u Briselu u maju 2014. godine.
„Evropski zatvori su plodno tlo za regrutovanje novih terorista uprkos naporima u Francuskoj, Belgiji i drugim evropskim zemljama da izoluju opasne i radikalizovane osumnjičene na odjeljenjima kako bi ih spriječili da propovijedaju svoju idelogiju. Počinioci u nekoliko nedavnih napada bili su radikalizovani u zatvoru, uključujući Nemoučea i navodnog saučesnika kojem se također sudi, rekli su tužioci.“
WSJ dodaje da evropske zemlje ozbiljno shvataju radikalizam u zatvorima.
„Francuska je 2017. godine stvorila posebnu obavještajnu službu za zatvorski sistem, koja prati oko 3.000 ljudi zbog znakova radikalizacije. U julu mjesecu, zemlja je uspostavila još jednu jedinicu za nadzor koja će pratiti radikalizovane zatvorenike nakon njihovog puštanja iz zatvora. Druge zemlje eksperimentišu s prilagođenim psihološkim, socijalnim i religijskim savjetovanjem.„
List navodi i da je ovo prvo suđenje zapadnoevropskom građaninu koji je otputovao u Siriju, pridružio se Islamskoj državi, a zatim se vratio u Evropu kako bi navodno organizovao teroristički napad.
„Od otprilike 5000 pojedinaca koji su od 2012. godine napustili Evropu i otišli za Irak i Siriju, oko 1500 se vratilo, a oko 1000 je ubijeno, podaci su Europola, policijske agencije Evropske unije. Vlasti pokušavaju da uhvate povratnike i osude ih za priključenje terorističkoj grupi u Iraku i Siriji, dok su drugi pušteni na uslovnu kaznu i policija ih i dalje prati. Svi povratnici koji su poznati vladama nalaze se na sigurnosnim spiskovima. Europol je registrovao oko 700 ljudi godišnje koji su uhapšeni u Evropi zbog religiozno inspirisanog i džihadističkog terorizma u periodu od 2015. do 2017., dvostruko više nego u 2013. i 2014.“
Brexit siguran put do podijeljene Britanije
Poslanici ne bi trebalo da podliježu tvrdnjama da bi drugi referendum doveo do problema, ocjena je Fajnenšl Tajmsa (Financial Times).
“Argument koji se najčešće mogao čuti protiv drugog glasanja o britanskom članstvu u EU je takođe najmanje moguć. Prema ovom izvještaju, ponovno razmatranje pitanja moglo bi biti “razjedinjujuće”. Stare rane nikada neće zarasti, ističe Tajms.
Ovo se odnosi na čudnu pretpostavku da je 48 posto Britanaca koji su 2016. glasali za ostanak u Evropskoj uniji. Oni koji su sudbinu zemlje smatrali neraskidivo vezanom za Evropu, spremni su da slegnu ramenima na mogućnosti za siromašnijom, manje sigurnom i zatvorenom Britanijom“.
Može se sa sigurnošću reći da, bez obzira na sudbinu Brexit sporazum premijerke Tereze Mej (Therese May), kada parlament glasa o paketu naredne sedmice, troškovi i posljedice napuštanja EU će se osjetiti i u narednim godinama. Brexit je proces, a ne događaj, navodi list i dodaje da razdvajanje tijesno isprepletenih niti integracije neće biti lako. Mladi se neće zahvaljivati starijim jer su im uskratili budućnost u Evropi.
Ima li kraja grčkoj krizi?
Grčka vlada, koalicija radikalnog lijevog pokreta i nacionalističke desničarske stranke koja je na vlasti od 2015. godine, prošlog avgusta proslavila je kraj trećeg sporazuma o spasu zemlje kao “povratak normalnom stanju”. Naši evropski partneri i kreditori, koji su tokom prethodnih godina isplatili 288,7 milijardi eura kredita, također su požurili da proglase pobjedu krize koja je počela 2010. godine, piše grčki kolumnista Nikos Konstandaras u tekstu za Njujork Tajms (The New York Times).
“Svi žele vidjeti kraj grčke krize – ne samo grčki narod, koji je bio iscrpljen dugom i dubokom recesijom, stalnim mjerama štednje i reformama od čega nisu osjetili korist.
Međutim, stanje u Grčkoj je daleko od “normalnog”. Mnogo je učinjeno kako bi ekonomija bila održiva, ali je zemlji potrebna eksplozija povjerenja i poslovne aktivnosti: oporavak bi donio velike nove investicije, političku stabilnost i daljnje reforme javne uprave. Ali ne samo da je javni dug veći nego što je bio 2009. godine; dohodak građana je smanjen, njihovo imovinsko stanje devalvirano, imovina izgubljena, a dugovi uvećani”.
U najdramatičnijem prikazu nepovjerenja, procjenjuje se da je više od 700.000 ljudi napustilo Grčku od 2010. godine, tražeći mogućnosti u inozemstvu, navodi kolumnista te dodaje kako je ova kriza naškodila biznisu zemlje.
“U 2009. godini javni dug je iznosio 299,7 milijardi eura, ili 130 posto BDP. Grčka je od tada pozajmila 288,7 milijardi eura od država članica i institucija Evropske unije, kao i od Međunarodnog monetarnog fonda. Također, u 2012. godini otpisano je oko 107 milijardi eura duga. Ipak, javni dug u 2018. godini iznosio je 357,25 milijardi eura – što je više od broja s kojim se Grčka nije mogla prvobitno nositi… Oporavak zavisi od vlastitih napora Grka te od podrške Evropske unije”.
