Viši sud u Podgorici otvorio je predmet povodom izručenja bivšeg pripadnika Vojske Jugoslavije (VJ) Predraga Vukovića, koga vlasti u Srbiji, između ostalog, traže zbog sumnje da je počinio ratne zločine na području Peći na Kosovu tokom 1999. godine, potvrđeno je Radiju Slobodna Evropa (RSE).
Uz zahtev za izručenje zbog izdržavanja zatvorske kazne zbog teške krađe, proizvodnje i rasturanja droge, Srbija potražuje Vukovića i zbog suđenja započetog pre četiri godine za delo ratnog zločina.
Portparolka Višeg suda u Podgorici Aida Muzurović izjavila je da je ova pravosudna institucija formirala predmet povodom slučaja Predraga Vukovića:
„To lice potražuje Republika Srbija u cilju izvršenja kazne zatvora u trajanju od sedam godina, zbog krivičnog djela neovlašćena proizvodnja, držanje i stavljanje u promet opojnih droga i krivičnog djela teška krađa, kao i radi vođenja krivičnog postupka zbog krivičnog djela ratni zločin protiv civilnog stanovništva“, rečeno nam je u podgoričkom Višem sudu.
Prethodno je Ministarstvo pravde Srbije za agenciju BIRN najavilo da će tražiti izručenje Vukovića, uhapšenog prošle nedelje u Crnoj Gori.
Šezdesetčetvorogodišnji Predrag Vuković, koji je uhapšen na području Bara zbog nezakonitog ribolova, u bekstvu je od 2014. godine, kada je Tužilaštvo za ratne zločine u Srbiji izdalo nalog za njegovo hapšenje, nakon što je podiglo optužnicu protiv trojice bivših pripadnika VJ – Vladana Krstovića, Lazara Pavlovića i Milana Ivanovića. Uz Vukovića, tužilaštvo je izdalo nalog za hapšenje Nenada Lekića, za koga se veruje da se u to vreme nalazio u Švedskoj.
Tužilaštvo je saopštilo da smatra kako su ove osobe učestvovale u napadu VJ na selo Ljubenić u opštini Peć aprila 1999. godine, kada je ubijeno više od 40, a ranjeno 11 osoba albanske nacionalnosti.
Reč je o zločinu koji su počinili pripadnici 177. interventnog voda Vojske Jugoslavije, podseća Ivana Žanić, iz Fonda za humanitarno pravo:
„Odmah po ulasku u selo ubili su četiri albanska civila. Nakon toga su meštanima rekli da se okupe u centru sela, što su oni i učinili. Nakon toga su odvojili žene, decu i starce od muškaraca. Ženama i deci su naredili da krenu put Albanije, 42 muškarca, albanska civila, su ubili, a 11 ranili.“
To je bio samo jedan u nizu zločina koje su pripadnici ove grupe počinili u tom periodu na području Peći.
„Već 14. maja počinjeni su zločini u selima Ćuška, Zahać i Pavljane. U ova četiri sela opštine Peć je ubijeno nešto više od 120 albanskih civila, više desetina kuća je zapaljeno, dok je više stotina albanskih civila proterano u Albaniju“, navodi Ivana Žanić.
Prva optužnica za ratne zločine u četiri sela na području opštine Peć podignuta je još 2010. godine i obuhvatala je devet bivših pripadnika 177. interventnog voda Vojske Jugoslavije, za koji se dugo verovalo da je delovao kao paravojna formacija pod imenom „Šakali“, čiji je komandant bio Nebojša Minić, zvani Mrtvi (preminuo 2005. godine u Argentini). Međutim, sud u Srbiji je utvrdio da su Minić i članovi njegove jedinice bili pripadnici VJ.
Devet pripadnika 177. interventnog voda VJ su 2014. prvostepeno proglašeni krivim i osuđeni na ukupno 106 godina zatvora za ubistvo najmanje 118 civila albanske nacionalnosti. Međutim, Apelacioni sud je 2015. godine poništio ovu presudu i slučaj vratio na ponovno suđenje. Ovom postupku je 2015. godine pripojen postupak protiv Predraga Vukovića u slučaju “Ljubenić”, i sada se on vodi pod imenom „Ćuška“.
Suđenja za ratne zločine u Srbiji, u kojima je obuhvaćen veliki broj žrtava i optuženih traju neprimereno dugo, primećuje Ivana Žanić, navodeći da u takve maratonske postupke spada i slučaj „Ćuška“, koji je i nakon osam godina u prvostepenoj fazi.
„Tu postoje i neke druge karakteristike u postupcima za ratne zločine, kao na primer da se glavni pretresi zakazuju u neprimereno dugom razmaku, da mi i dalje nemamo ni jednu optužnicu koja je podignuta protiv visokorangiranih osoba, da imamo mali broj postupaka za seksualno nasilje počinjeno u oružanim sukobima. To su neke od glavih karakteristika suđenja za ratne zločine u Srbiji“, ocenjuje istraživačica Fonda za humanitarno pravo Ivana Žanić.
Osim na neprimereno dugo trajanje sudskih postupaka, FHP je ranije upozorio na problematične zaključke Apelacionog suda u slučaju ratnih zločina koje su počinili pripadnici paravojne jedinice „Simini četnici“ na području Zvornika 1992. godine.
Drugostepeni sud je 3. jula ova godine doneo oslobađajuću presudu protiv šestorice pripadnika ove jedinice za ubistvo 27 romskih civila, a u svom obrazloženju je, između ostalog, naveo da prisustvo optuženih na mestu izvršenja masakra ne dokazuje da su oni učestvovali u zločinu.
Takav princip, upozorili su nakon presude u Fondu, može dovesti do toga da se ne može dokazati postojanje saizvršilaštva u procesima za masovni zločin u Ćuški i Lovasu (Vukovarsko-sremska županija) u Hrvatskoj.
