Iako se Drugi svjetski rat zvanično završio tek nekoliko mjeseci kasnije, kapitulacijom carskog Japana nakon tragične upotrebe atomske bombe u Hirošimi i Nagasakiju, u svim zemljama Evrope 9. maj se obilježava kao Dan pobjede nad fašizmom.
Naime 9. maja 1945. godine sovjetski maršal Žukov ratifikovao je ispred Saveznika sporazum o njemačkoj kapitulaciji, koji je dan ranije u ime Trećeg rajha potpisao njemački feldmaršal Vilhelm Kajtel.
Drugi svjetski rat u historiji čovječanstva bio je najmasovniji, a prema broju ljudskih žrtava najstravičniji sukob u kojem je poginulo 55 do 60 miliona ljudi.
Na području bivše Jugoslavije u Drugom svjetskom ratu poginulo je 1,7 miliona ljudi, među njima blizu 300.000 boraca NOR-a.
Dan pobjede jedan je od najznačajnijih praznika u evropskom kalendaru, a s obzirom da označava prelomni trenutak u kojem je i definiran budući izgled Evrope, ovaj dan se ujedno obilježava i kao Dan Evrope. Tog dana, 9. maja 1950. godine godine, tadašnji ministar vanjskih poslova Francuske, Robert Šuman, predstavio je svoj prijedlog formiranja Evropske zajednice za ugalj i čelik. Datum obilježava godišnjicu historijske “Šumanove deklaracije”.
S francuskog gledišta ponuđena je sasvim konkretna polazna tačka koja je odgovarala i nacionalnim interesima pojedinih država, i to u industriji uglja, željeza i metala. Osim što je doprinosila razvoju njemačke teške industrije, ta saradnja omogućavala je i unapređenje procesa pomirenja između Njemačke i Francuske.
U govoru u Parizu 1950. godine, francuski ministar vanjskih poslova Robert Šuman predstavio je svoju ideju za novi oblik političke saradnje u Evropi, kojom bi se rat između evropskih naroda učinio nezamislivim.
Njegova vizija bila je stvoriti evropsku instituciju koja bi objedinila i upravljala proizvodnjom uglja i čelika.
Godinu dana nakon predlaganja Schumanovog plana Francuska, Savezna Republika Njemačka, Italija, Belgija, Luksemburg i Holandija u Parizu su potpisale Ugovor o osnivanju Europske zajednice za ugalj i čelik. Na taj način stvorena je sasvim nova organizacija a nije bilo riječi o slobodnoj trgovinskoj zoni, nego o stvaranju zajedničkog tržišta, u veoma važnom području.
Šumanov prijedlog smatra se početkom onoga što je danas poznato kao Europska unija.
