Predsjednik Lige socijaldemokrata Vojvodine (LSV) Nenad Čanak izjavio je da je “uloga Srpske pravoslavne crkve u opravdavanju nasrtaja na Crnu Goru” danas mnogo veća nego 1990-ih godina.
Čanak je za crnogorski portal CDM rekao da posljednja zbivanja u Crnoj Gori “ne bi poistovjećivao sa devedesetim jer historijski konteksti nisu ni slični”, ali da ih “sigurno povezuje zloupotreba nacionalnih osjećanja dijela Srba van Srbije u cilju sprovođenja ekspanzionističke politike velikosrpske provenijencije”.
“Razlike su značajne jer, recimo, devedesetih nacional-socijalistički režim u Beogradu nije išao za razbijanjem SFR Jugoslavije, nego za preuzimanjem SFRJ ili njenog najvećeg dijela i konstituisanja u velikosrpsku centralizovanu tvorevinu. Danas je u pitanju manipulacija ostacima velikosrpske politike u interesu stvaranja nepotopivog nosača aviona na Balkanu za potrebe aktuelnog ruskog režima”, ocijenio je Čanak.
Po njegovim riječima, to što je danas Crna Gora članica NATO-a, u velikoj mjeri odvraća kojekakve paravojne “parapatriotske” organizacije od direktnog angažovanja.
“S druge strane, uloga SPC-a u opravdavanju nasrtaja na Crnu Goru je mnogo veća nego devedesetih. Tako da, kada se sve sagleda, okolnosti jesu drugačije, ali pogonsko gorivo nije”, kazao je Čanak.
Dodao je da je “SPC 1920. godine u cilju unitarističkog jugoslovenstva formirao tadašnji unitaristički režim pod vodstvom kralja Aleksandra Karadjordjevića”.
“Jugoslovenski unitarizam je suštinski bio velikosrpski centralizam s lažnom ličnom kartom. I zato je centralizacija crkve bila za njega značajna kao moćan alat ‘osrbljivanja novih teritorija u novoj državi’. Tu svoju ulogu taj alat nikada nije ni mijenjao”, smatra Čanak.
“Kao što je u Sovjetskom Savezu Ruska pravoslavna crkva još sedamdesetih godina prošlog vijeka njegovana u neruskim dijelovima SSSR-a kao instrument rusifikacije, isti model se danas koristi u svojoj minijaturi i na Balkanu u vidu SPC-a”, naveo je on.
Dodao je da površnom posmatraču sadašnja zbivanja u Crnoj Gori mogu izgledati kao borba za imovinu “i prateća neplaćanja poreza”, ali “dubinski otpor leži u dokidanju značajnog instrumenta unitarnog projekta započetog od Aleksandra Karađorđevića, a nastavljanog dugom linijom raznih političkih opcija do Slobodana Miloševića, Vojislava Koštunice i ostalih naših savremenika”.
“U političkoj praksi to znači antievropejstvo, antizapadni i suštinski antirazvojni i antidemokratski koncept u kojem će centralizovana nad-država volju sprovoditi silom, a centralizovana pravoslavna crkva tu silu opravdavati iz svog koruptivnog razloga”, rekao je Čanak, prenijela je LSV.
Povodom pisanja pojedinih medija iz Srbije da potpisnici “Apela protiv ugrožavanja mira u Crnoj Gori” predstavljaju “listu vječnog srama”, Čanak je rekao da bi, što se njega tiče, “uz sve anateme SPC-a”, otišao “daleko radije u pakao u tom društvu, nego u raj u koloni na čijem je čelu bio neki Irinej ili Amfilohije”.
Ocijenio je da su velikosrpske ambicije u političkom smislu “kao gripa”: “Pojavljuju se ciklično, pa ako se ne zna o čemu se radi odnesu nebrojene živote, kao ‘španska groznica’ poslije Prvog svjetskog rata. Ili budu laka prehlada, ako se ljudi na vrijeme vakcinišu”.
“Drugim riječima, takve ideje će se, uz nadriljekare, vračare i zastupnike stava da je zemlja ravna ploča, uvijek pojavljivati. Jedino im se nikada više ne smije dozvoliti da budu dominantni”, poručio je Čanak.
