Rafinerija nafte u Brodu sve dublje tone finansijski, što pokazuje i posljednji revizorski izvještaj. Dugovanja iznose skoro 300 miliona evra, a dug i dalje raste. Analitičari opominju da je samo pitanje vremena kada će se ruski investitor Zarubežnjeft povući, a o tome se spekuliše i u medijima. Dok oni to odlučno demantuju, cijela situacija počinje da podsjeća na scenario zvorničkog Birača.
Rafinerija nafte Brod nastavlja da gomila gubitke i neizvjestan je nastavak poslovanja.
U nezavisnom revizorskom izvještaju revizorske kuće KPMG, koja je o poslovanju rafinerije za prošlu godinu dala mišljenje sa rezervom, navodi se da su kratkoročne obaveze premašile obrtnu imovinu za 7,5 miliona evra, da je prerada sirove nafte u padu, te da je upitan opstanak rafinerije bez podrške Zarubežnjefta.
Pored toga, revizori su iskazali da je gubitak Rafinerije u prošloj godini iznosio čak 35,7 miliona evra, dok je akumulirani gubitak premašio 295 miliona evra.
Analitičari ističu da rafinerija godinama tone, da su preduzeća iz Nestro grupacije nagomilala gubitke veće od pola milijarde evra, i da je samo pitanje vremena kada će rafinerija biti ugašena.
Urednik portala Capital.ba Siniša Vukelić navodi kako sama Optima grupa ima više od 400 miliona evra akumuliranog gubitka, Rafinerija nafte preko 290, a da i Rafinerija ulja takođe bilježi gubitke.
“Sam revizor je izdao vrlo ozbiljno upozorenje da je njihova budućnost neizvjesna i da zavisi isključivo od ruskog partnera i njihove finansijske podrške. Pitanje je koliko će se njima dugo isplatiti da gube milione na ovom tržištu i samo je vjerovatno pitanje dana kada će odlučiti da nešto promjene”, ocjenjuje Vukelić.
Šesnaest miliona kamate
Ekonomista Zoran Pavlović podsjeća da se Rafinerija nafte zadužuje kod Zarubežnjefta i da je po tom osnovu već plaćeno 16 miliona evra kamate.
“Glavnica se ne vraća jer nema odakle. Rafinerija radi isljučivo za potrebe Nestro grupe, prerađuje male količine, fiksni troškovi su visoki, cijena koja je ugovorena za preradu je ispod prerađivačke cijene. Ovdje se praktično radi o tome da se stvara gubitak, a praktično profit ostavlja u trgovinskom dijelu sistema, odnosno u ovom slučaju Nestro pumpi”, pojašnjava Pavlović.
Poslijednjih dana u medijima su se pojavile spekulacije da Zarubežnjeft planira povlačenje iz Rafinerije zbog nagomilanih dugova i neisplative prerade nafte, ali iz Nestro grupacije, u saopštenju koje su nam poslali, demantuju ove navode.
“Navodi o povlačenju investitora prate od dolaska u Republiku Srpsku i Bosnu i Hercegovinu, a uskoro će i decenija da se proizvodni, tehnološki i kapitalno-investicioni procesi odvijaju u skladu sa dugoročnim planovima”, navedeno je u saopštenju.
Iz Nestra ističu i da su za proteklih sedam godina investirali preko 380 miliona evra, kao i da redovno izmiruju obaveze prema svim privrednim subjektima u BiH i regionu, a kada su u pitanju dugovanja Nestro grupacije u saopštenju navode:
“Postojeća dugovanja Nestro grupacije, u okviru koje posluje i Rafinerija nafte Brod, isključivo su dugovanja prema matičnom preduzeću a.d. Zarubežnjeft, te iste treba posmatrati kao investiciju od strane matične kompanije i njenog vlasnika Ruske Federacije.”
Rafinerija duguje i Poreskoj upravi Republike Srpske i to 37 miliona evra, ali se ovaj dug stalno reprogramira.
Ove obaveze trebale su biti izmirene do 1. jula prošle godine, ali je rješenjem Poreske uprave Republike Srpske rok za plaćanje ponovo produžen – do 1. jula 2019.
Kada se sve sabere i oduzme, Rafinerija u Brodu tone, a kakav bi mogući ishod partnerstva sa Rusima mogao biti objašnjava ekonomista Damir Miljević.
“Rafinerija brod u sistemu poslovanja služi da ona bude ta gdje će se preko transfernih cijena dobit prikazivati negdje drugdje. Nemojte zaboraviti da smo već jednu takvu situaciju imali sa Biračem”, poentira Miljević.
