Kosovo treba da sprovede međunarodne obaveze i formira Zajednicu opština sa srpskom većinom, obećali su kosovski zvaničnici. To, međutim, nije moguće ukoliko srpski predstavnici ne prekinu bojkot i ne vrate se u kosovske institucije. Proces formiranja Zajednice odvijaće se paralelno sa gašenjem preostalih srpskih paralelnih struktura, dodaju oni. Kosovska opozicija odlučna je da svim sredstvima spriječi ovo pitanje ukoliko se ono ponovo nađe pred Skupštinom.
Nakon što su lokalne vlasti u Sjevernoj Mitrovici uklonile zid kojeg su same izgradile krajem prošle godine, djeluje da se na Kosovu polako stvaraju okolnosti za početak formiranja Zajednice opština sa srpskom većinom, pitanje koje je za srpsku zajednicu već duže vrijeme prioritet nad prioritetima.
Kosovske vlasti su bile odlučne da taj proces neće početi dok se ne ukloni zid u Sjevernoj Mitrovici. Pošto je zid sada srušen, predsjednik Kosova Hashim Thaçi, Skupštine Kadri Veseli i premijer Isa Mustafa složili su se u ponedjeljak da u okviru ustavnih i zakonskih odgovornosti treba da se nastavi sa osnivanjem Zajednice, čime bi se omogućila potpuna integracija srpske zajednice u kosovske institucije.
Ministarka za dijalog u Vladi Kosova Edita Tahiri izjavila je u srijedu pred skupštinskim Odborom za unutrašnja pitanja da će sprovođenje briselskog sporazuma o Zajednici biti u skladu sa odlukom Ustavnog suda Kosova i da Zajednica neće imati izvršna ovlašćenja jer to kosovski zakoni i Ustav ne dopuštaju.
“Mi smo posvećeni formiranju Zajednice, radićemo na tome, ali, taj proces će pratiti gašenje svih preostalih srpskih paralelnih struktura na Kosovu. Srbija je i pored dogovora odlučila da održi neke strukture”, kazala je ona.
Međutim, u ovaj proces trebaju biti uključeni i srpski predstavnici iz kosovskih institucija, koji još od prošle godine bojkotuju rad institucija zbog Zakona o Trepči i Zakona o strateškim investicijama. Oni smatraju da ovi usvojeni zakoni ugrožavaju život Srba na Kosovu.
Đurić: Zajednicu formiraju Srbi, a ne Albanci
Zamjenik ministra za administraciju lokalne samouprave u Vladi Kosova Bajram Gecaj smatra da će dogovor o rušenju zida postignut sa srpskim lokalnim vlastima u Sjevernoj Mitrovici doprinijeti poboljšanju odnosa i povratku srpskih predstavnika u institucije. To bi dalje omogućilo početak rada na statutu Zajednice.
“Do sada nije postojala odgovarajuća politička atmosfera za početak rada na tome. Ukoliko se nastavi sa konstruktivnim pristupom koji je postojao po pitanju zida, verujem da postoje šanse da će rad na izradi statuta Zajednice početi”, kaže on za RSE.
Od srpskih predstavnika danas nismo uspijeli da dobijemo odgovor na pitanje kada se može očekivati njihov povratak u institucije.
S druge strane, direktor kancelarije za Kosovo u Vladi Srbije Marko Đurić, poručio je iz Beograda da Zajednicu formiraju srpski predstavnici na Kosovu, u skladu sa briselskim sporazumom, a ne albanski političari.
“Najave albanskih političara u kojima oni sebe predstavljaju kao glavni faktor u formiranju Zajednice srpskih opština podsjećaju na neku vrstu političke igre u kojoj Srbi na Kosovu treba da budu, u političkom smislu, podvrgnuti njihovoj vlasti i poniženi. Upravljački tim Zajednice srpskih opština, dakle srpski predstavnici, su nadležni za formiranje Zajednice srpskih opština”, kazao je on.
Zajednici opština sa srpskom većinom inače se oštro protivi kosovska opozicija koja smatra da Zajednica dovodi do etničke podjele u zemlji.
Driton Qaushi iz opozicionog pokreta Samoopredjeljenje izjavio je ove nedjelje da je Zajednica neustavna i da je ovaj pokret spreman da se “suprostavi svakim sredstvom ukoliko se to pitanje vrati u Skupštinu”.
“Jedna monoetnička zajednica je nemoguća. I samo ime je sporno, kako proizilazi iz odluke Ustavnog suda, dakle Zajednica opština sa srpskom većinom. Nema prostora za sprovođenje jednog ovakvog projekta”, poručio je on.
Ustavni sud Kosova odlučio je 2016. godine odlučio da dogovoreni principi o Asocijaciji/Zajednici opština sa srpskom većinom na Kosovu nisu u potpunosti u skladu sa duhom Ustava Kosova, ali da bi ugradnja principa u zakonski akt i u statut Zajednice trebala biti u skladu sa ustavnim standardima Kosova.
Ono što je bilo sporno jeste da se dogovorena Zajednica ne zasniva na multietničnosti, već okuplja opštine jedne etničke zajednice.
