Babilonski tekst koji mijenja historiju


Međutim, tek prevedeni tekstovi pokazuju da su drevni astronomi koristili daleko napredniji metod, koji je prethodio razvoju infinitezimalnom računu više od hiljadu godina.

Dobro je poznata činjenica da su Babilonci bili vješti matematičari i astronomi, koji su čuvali svoje znanje na stotinama glinenih tabli. Ipak, kada je astroarheolog Matje Osendriver sa Univerziteta Humbolt u Berlinu preveo nikada do sada proučavani tekst o Jupiteru, otkrio je nešto zaista zapanjujuće, piše Globacir.

Kako bi pratili kretanje gasnog džina na nebu, Babilonci su koristili geometrijsku tehniku, takozvanu proceduru trapeza, koja čini kamen temeljac infinitezimalnog računa. Sve do sada, za ovaj metod se vjerovalo da je razvijen oko 1.400 godina kasnije, u Evropi.

„Ovo pokazuje da je ova drevna kultura bila izuzetno napredna. Mislim da niko od nas nije mogao da očekuje da će ovako nešto biti otkriveno u babilonskom tekstu“, kaže Osendriver.

Prevedeni tekst pripada kolekciji hiljada glinenih tablica, ispisanih klinastim pismom i iskopanih u 19. vijeku u Iraku. Prevodeći i proučavajući ih proteklih sto godina, arheolozi su naučili mnogo o drevnom Babilonu, između ostalog i o njihovom naprednom astronomskom sistemu.

Osim gledanja i praćenja zvijezda, babilonski astronomi bili su i sveštenici koji su vjerovali da su sva dešavanja na Zemlji – vrijeme, cijena pšenice, nivo rijeka – povezana sa kretanjem planeta i drugih nebeskih tijela. Nijedna od nebeskih sila koje su uticale na naš svijet odozgo nije bila toliko važna kao Marduk, zaštitnik Babilona, koji je bio povezan sa Jupiterom.

Osendriver objašnjava u svom istraživanju, objavljenom u časopisu Science, da postoji otprilike 340 babilonskih tabli punih podataka o položajima planeta i njihovim satelitima. Još 110 tabli je čisto proceduralne prirode sa instrukcijama koje opisuju aritmetičke radnje korištene za izračunavanje pozicija nebeskih objekata.

Jedna kolekcija, tačnije četiri table o Jupiteru, čini se da sadrži procedure za izračunavanje pozicije najveće planete u Sunčevom sistemu po određenoj krivi. Ovi tekstovi su fragmentisani i decenijama je njihov astronomski značaj prošao neprimjećen.

Osendriver je, međutim, 2014. godine pronašao instrukcijsku tablu o korištenju kolekcije tablica o Jupiteru. Skupljala je prašinu u Britanskom muzeju od 1881. godine.

Sada već dekodirani „tekst A“ opisuje proceduru izračunavanja Jupiterove eliptične putanje. Prema tekstu, Babilonci su pratili Jupiterovu brzinu tokom proteka vremena i određivali putanju izvodeći je iz vremensko-brzinske krive.

Sve do sada, najranije porijeklo ovakvog koncepta datiralo je iz Evrope sredinom 14. vijeka.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.