Okončavanje podrške Srbije njenim strukturama na sjeveru Kosova glavni je preduslov za početak unaprjeđivanja sigurnosne situacije u zemlji, smatra Mentor Vrajolli, analitičar u kosovskom Centru za sigurnosne studije.
“Taj korak trebao bi biti propraćen unutrašnjim dijalogom između kosovskih institucija i predstavnika zajednice kosovskih Srba”, izjavio je Vrajolli.
Belul Beqaj, profesor političkih nauka na Univerzitetu u Prištini i politički analitičar, izjavio je da Srbija i EU moraju ukloniti paralelne strukture, koje su “proizvod organiziranog kriminala i antievropskih politika više nego doprinos regionalnoj stabilnosti i funkcioniranju vladavine prava”.
“One imaju kriminalne interese, uz podršku određenih politika, koje ih mogu koristiti kao instrumente”, rekao je Beqaj, dodajući da će te strukture, ukoliko ih Srbija ne raspusti, postati opasnost za samu Srbiju.
Reakcija eksperata na institucije Srbije dolazi nakon sastanka Vijeća sigurnosti UN-a krajem novembra, na kom je Enver Hoxhaj, kosovski ministar vanjskih poslova, upozorio da su paralelne srpske strukture “ilegalne … i velika prijetnja po stabilnost, ne samo na Kosovu, nego i u regionu”.
Srbija međutim otvoreno odbacuje svaki zahtjev ili sugestiju da raspusti svoje strukture na sjeveru Kosova.
Ivan Mrkić, ministar vanjskih poslova Srbije, izjavio je u Vijeću sigurnosti UN-a da je Srbija otvorena na razgovor o svim pitanjima s Prištinom, “osim ukidanja srpskih institucija na Kosovu”.
Ian Bancroft, osnivač nevladine organizacije TransConflict, izjavio da Srbija ima važnu ulogu u transformaciji tih struktura, međutim, “povlačenje svih postojećih srpskih sigurnosnih snaga na sjeveru, ukombinaciji s mogućim smanjenjem KFOR-a, vjerovatno bi dodatno doprinijelo osjećaju nesigurnosti među Srbima na sjeveru Kosova, koji imaju malo povjerenja u institucije Prištine”.
“Kao takva, kosovska vlada morat će pokazati značajan omjer uzdržavanja i raditi na uspostavi temelja za dijalog s predstavnicima sa sjevera”,rekao je Bancroft.
Betim Musliu s Pravnog instituta Kosova izjavio da paralelne strukture, koje finansira i podržava Srbija, predstavljaju prijetnju po suverenitet države Kosovo.
“Te strukture bi trebalo ukloniti jer one predstavljaju kontinuiranu prijetnju po bezbjednost pravosudnog sistema države, kršenjem njenog suvereniteta”, izjavio je Musliu. “One predstavljaju jasnu intervenciju Srbije”.
