Rijetko kada se u redakcijama o jednoj fotografiji diskutovalo tako intenzivno kao što je to bilo 2. i 3. septembra. Diskusije nisu vođene samo na DW-u nego i na brojnim drugim medijima. Na kraju je cijeli svijet znao ko je dječak Aylan Kurdi, trogodišnjak koji se utopio pred obalom Turske, prilikom pokušaja da se sa svojom porodicom domogne grčkog ostrva Kos.
Fotografija koja je izazvala emocije
Aylanova smrt je sramota. Evropa bi morala da se stidi i da ovo shvati kao poziv da se osvijesti i vrati svojim vrijednostima – tako su glasili komentari i naslovi u medijima. Brojni listovi su ovu sliku objavili oivičenu crnim okvirom, u velikom formatu na prvim stranicama.
Ipak, izlivi emocija urednika tih izdanja bili su kratkog daha, a njihovi pozivi su ostali bez odjeka. Da ih je neko čuo, onda bi već odavno u luke Turske i Libije pristajali brodovi koji bi izbjeglice bezjedno i bez učešća krijumčara u tom poslu prebacivali do Evrope. Baš onako kako to već godinama traže brojni novinari i aktivisti za ljudska prava. Međutim, nijedan političar u EU nema hrabrosti da napravi takav korak. Političari dobro znaju ono što se uči na svakom fakultetu ekonomije: svaka ponuda kreira i potražnju. Brodovi pred lukama Turske i Libije izazvali bi još veći talas ljudi koji bi željeli da se dosele u Evropu.
Bez trajnog djejstva
Slika koja je već na dan njenog nastanka stlizovana u “fotografiju godine”, izazvala je debatu u uredništvima (“Smije li se ovako nešto pokazati?”), ali nije imala nekog većeg efekta.
Obrnuto se desilo sa slikom koju je UNICEF prije nekoliko dana proglasio “fotografijom godine” (naslovna fotografija članka). Evropski policajci kao izazivači panike, straha i patnje. Ovakve i slične fotografije su tokom proteklog ljeta imale mnogo veći uticaj na savjest dobrostojećih građana na sjeveru Evrope od slika mrtvih na plažama. U svakom slučaju, stid koji su u svojim komentarima na socijalnim mrežama izražavali brojni ljudi kada su vidjeli prizore na granicama i željezničkim stanicama južne Evrope, bio je mnogo veći.
Angela Merkel ni do danas nije objasnila šta je konkretno bilo to što ju je nagnalo da 4. septembra otvori granice i dozvoli da iz Budimpešte ka Njemačkoj krenu vozovi pretrpani izbjeglicama. Možda će o tome nekad pisati u svojim memoarima. U svakom slučaju, određenu ulogu u tome su imale slike koje su stizale tih dana iz Mađarske, Srbije i Makedonije. A sasvim sigurno su one bile pokretačka snaga za brojne građane Minhena i drugih gradova u Bavarskoj da na željezničke stanice donose hranu i drugu pomoć te da srdačno prime izbjeglice.
Slike kulture dobrodošlice
Pogledajte – Njemačka je otvorena zemlja, srdačna i potpuno drugačija od drugih zemalja kroz koje ste do sada prošli! To je bila poruka koju su odaslale slike iz Minhena. A njih su prevazišli jedino selfiji koje su sirijske izbjeglice napravile s kancelarkom Merkel koja ih je 11. septembra posjetila u jednom prihvatnom centru
Upravo te fotografije postale su u Njemačkoj simbol protekle godine. S jedne strane su one pokazale kako politička klasa ove zemlje vidi samu sebe: “Mi smo ‘dobri momci’, pomagači koji su raskinuli sa lošim tradicijama njemačke prošlosti.” S druge strane su one simbol toga kako susjedne države gledaju na stvar: “Vi Nijemci ste sami prizvali izbjeglice. Dakle, prihvatite ih i ostavite nas na miru!” Vlade nekih evropskih država tako otvoreno govore o izbjeglicama kao o “njemačkom problemu”. Sigurno je jedno – ove slike iz 2015. će imati uticaja i na zbivanja u narednoj godini. A upravo to je ono što ih čini “fotografijama godine”.
