Dodao je i da Kosovo treba da ispuni svoju obavezu i formira Specijalni sud za ratne zločine koji će riješiti slučajeve koji proizilaze iz godina sukoba, kako bi jednom zauvjek bili riješeni, te kako bi narod mogao da se pomiri.
Pitanje formiranja Specijalnog suda, međutim, zaustavljeno je s obzirom da na Kosovu već tri mjeseca traje blokada opozicije u Skupštini, a u znaku nezadovoljstva na sporazume sa Srbijom i Crnom Gorom, o Zajednici opština sa srpskom većinom i o demarkaciji.
Skupština Kosova je krajem proljećnog zasjedanja u avgustu usvojila potrebno zakonodavstvo za formiranje Specijalnog suda. Ono što je trebalo da uslijedi su pregovori o međunarodnom sporazumu između Kosova, EU i zemlje koja će ugostiti Sud, a to će najverovatnije biti Holandija. To bi dovelo do ratifikacije takvog sporazuma u Skupštini i u zemlji koja će biti domaćin suda, a otvorilo put i za fizičko formiranje suda.
Međutim, u Skupštini Kosova u jesenjem zasjedanju je nastupila blokada opozicije koja još uvijek ne odustaje od opstruisanja rada Skupštine.
Protiv nasilja se oglasio i američki državni sekretar, koji je kazao da je Skupština hram demokratije, mjesto gdje treba da se vode značajne rasprave, a ne mjesto gde se baca suzavac ili odakle se šalju pretnje.
Kosovski analitičari, međutim, kažu da pojedincima na Kosovu možda i odgovara ova politička kriza, zato što ona odlaže formiranje Specijalnog suda za ratne zločine. Kako navode, radi se o političko jakim pojedincima iz vlasti, ali i iz opozicije, koji mogu biti predmet ovog suda.
Halil Matoshi ocjenjuje da iza ove krize stoje ličnosti koje imaju problema sa međunarodnom pravdom.
“To je definitivno pozadina svega ovoga što se dešava na Kosovu. Dakle, oklevanje i odlaganje ovog suda u beskonačnost, kako bi se sami ti pojedinci imponirali kao neophodni za povratak mira i stabilnosti u zemlji… Cilj su pregovori za međunarodnom zajednicom”, kaže Matoshi za RSE.
I analitičar Imer Mushkolaj mišljenja je da je cilj ove krize što duže odlaganje formiranja Specijalnog suda, pa do nametanja potrebe za prijevremenim izborima.
“Putem političke krize određeni pojedinci iz dva politička krila žele da provociraju jednu takvu situaciju kako se Sud ne bi formirao i potom radio. Ide se čak i na to da u zemlji dođe do prevremenih izbora kako bi se promjenila i politička scena vladajuće koalicije i opozicije, a formirala snažna pozicija naspram Specijalnog suda”, navodi Mushkolaj za RSE.
Dosadašnja praksa je dokazala, kaže Mushkolaj, da su partijski pojedinci često dovodili zemlju u krizu, da bi se potom nametnuli da riješe probleme. Ali, ovog puta, mnogo toga zavisi od stava vlada zemalja koje imaju snažan uticaj na te tendencije, dodaje Mushkolaj.
“Mnogo zavisi od toga koliko su SAD i EU odlučni po tom pitanju”, kaže Mushkolaj.
Halil Matoshi ističe da ni vlast ni opozicija ne žele da razgovaraju, govori da nijedna strana, zapravo, nije posvećena spornim sporazumima o Zajednici opština sa srpskom većinom i o demarkaciji sa Crnom Gorom.
Zahtjev opozicije da se sporazumi ponište za Matoshija su neostvarivi, a indiferentan stav vlasti samo pomaže produbljivanju političkih tenzija.
“Ovaj Sud je posljednja nada za uspostavljanje pravde u ovoj zemlji, jer ako podvučemo paralelu između pravde UNMIK-a i EULEX-a, onda teško ovoj zemlji i ovom društvu”, tvrdi Matoshi.
Specijalni sud za ratne zločine treba da se bavi istragom navoda iz izveštaja Dicka Martyja o trgovini organa rpskih civila od strane bivših pripadnika OVK-a od 1998. do 2000. godine.
