U sklopu samita “Zapadni Balkan 6”, predstavnici vlada država u regiji usvojili su tekst “Deklaracije o bilateralnim pitanjima”, kojim se obavezuju da rješe sva otvorena pitanja u duhu dobrosusjedskih odnosa i posvećenosti evropskih integracija. Deklaracija, koju je predložila Savjetodavna grupa Balkan u Evropi, obavezuje države Zapadnog Balkana i da ne smetaju jedna drugoj, ni na koji način, na putu napretka ka EU.
Kosovski analitičar i advokat Azem Vllasi navodi da se potpisnici trebaju držati ove deklaracije i da države regiona zaista ne ometaju jedna drugu na putu evropskih integracija, koji podrazumijeva i širi kontekst, a to posebno važi za odnos Srbije prema Kosovu.
„Bez obzira na svoj stav po pitanju Kosova, bez obzira na to što stalno ponavlja da neće priznati Kosovo, to je stvar Srbije, bilo bi protivno duhu ove deklaracije da ona pravi bilo kakve smetnje Kosovu na međunarodnom planu. Jer, proces evropskih integracija podrazumijeva da ta država koja teži evropskim integracijama, bude prihvaćena i u pogledu svog međunarodnog položaja“, navodi on.
Međutim, Vllasi dodaje da je činjenica da Srbija vrši napore da blokirala, članstvo Kosova u pojedinim međunarodnim organizacijama, što govori da nastavlja sa svojom politikom na dva kolosjeka. Trenutno to radi po pitanju članstva Kosova u UNESCO i Interpol.
„Prema EU i svijetu se pravi fina, kao hoće stabilnost na Balkanu, doprinosi procesu pomirenja, a u stvari, čim predstavnici Srbije dođu u Beograd nastavljaju staru politiku u odnosu na Kosovo. Ta politika dvostrukih aršina, ta politika Srbije na dva kolosjeka prema Kosovu i po pitanju Kosova, na kraju bi trebla da se vrati kao bumerang Srbiji, a ne da stvara posljedice za Kosovo. EU, odnosno Brisel, koji čini napore za normalizaciju dobrosusjedskih odnosa u regiji uopšte, trebala bi Srbiji ozbiljno da skrene pažnju da po pitanju Kosova ne može da vodi politiku na dva kolosjeka“, zaključuje Vllasi.
Politikolog Behlulj Beqaj pak smatra da se radi o licemjernoj deklaraciji upravo zato što Srbija ne prestaje da spriječava članstvo Kosova u međunarodnim institucijama i organizacijama.
„Ukoliko po tom zaključku države preuzimu odogvornost da ne budu prepreka za dalje procese u pravcu evrointegracija, to znači da će Srbija ili radikalno promjenila kurs prema Kosovu, kako bi se omogućila integracija Kosova u svim međunarodnim organizacijama. S druge strane, može značiti i da Srbija nastavlja svoju licemjernu politiku, samim tim što s jedne strane potpisuje sve ono što joj se nudi, a s druge strane nastavlja svoju praksu u odnosu sa Kosovom“, kaže on.
Svo ovo, dodaje Beqaj, može dovesti u pitanje i odnos Brisela prema zemljama u regionu.
„Logično bi bilo da Brisel ne prati licemjerne akcije srpske politike i ostalih država a ukoliko želi da se nametne kao jedan ozbiljan posrednik u tim procesima. U suprotnom, ono što se dešava unutar odnosa između Kosova i Srbije, može da preraste i u sumnjičiv odnos EU prema drugim zemljama. Ukoliko postane ravnodušan subjekat u nastojanjima da se toleriše licemjerna politika, ona faktički prihvata i svoju licemjernu ulogu u tom procesu“, zaključuje Beqaj.
Samit u Beču bio je nastavak Berlinskog procesa koji je inicirala Angela Merkel, a dogovoreno je da se sastanci o Zapadnom Balakanu održe i u naredne dvije godine – u Francuskoj, pa u Italiji.
