Berlin
Uprkos tome što njemačka narodna tradicija kaže da ime pruske i potom prestonice cijele nacije dolazi od njemačke riječi “Bär” što znači “medvjed” (koji je i simbol Berlina), zapravo dolazi od slovenske riječi (konkretno iz staropolapskog jezika) za močvaru – “berl”.
Bukurešt
Naziv rumunskog glavnog grada, koji često nazivaju i “Parizom istoka”, dolazi od Bukura, legendarne ličnosti koja je u zavisnosti od legende bila princ, odmetnik, ribar, pastir ili lovac, a možda i sve. U rumunskom jeziku, “bukurija” znači sreća i vjeruje se da je dačkog porijekla.
Mančester
Rodni grad Junajteda se prvobitno zvao Mamucio i keltskog je porijekla; današnji naziv dolazi od naziva Mameceastre i složenica je od riječi “mamm” što znači “dojka” ili “brdo u obliku dojke”, i staroengleskog “ceastre, čester”, što označava rimski grad.
Liverpul
Mjesto gdje se nalazi jedan od najvećih hramova fudbala, Enfild roud, i koje je dom jedne je od najvažnijih britanskih luka, ima takođe složeno ime od dvije riječi: staroengleske “lifer” što znači “debela, zgrušana voda” i “pool” što znači “basen”. Ovo je referenca na basen ili na plimski potok koji više ne postoji.
Stokholm
Veličanstvena švedska prestonica ime duguje kombinaciji riječi “stäk” što znači “zaliv” (ili, možda “stock” što znači “kolac”, “dići sidro”, “stub”, “motka”) i riječi “holm” što znači “ostrvo”.
Oslo
Norveški glavni grad ime vjerovatno duguje staronorskoj riječi “os” što znači “ušće”; ovo je najrealnija moguća etimologija s obzirom na lokaciju na kojoj se ovo mjesto nalazi.
Kopenhagen
Najveći grad Skandinavije bukvalno znači “trgovačka luka”, od danske riječi “køber” – trgovac ili kupac, i “havn” – luka.
Istanbul
Biser na Bosforu, koji smo mi nekada nazivali Carigradom, ime duguje turskoj korupciji grčke fraze “eis tan polin” što znači “u grad”, kako su Romeji nekada govorili. Ako vas zanima zašto su tako govorili, odgovor je jednostavan: Konstantinopolj je bio u toj mjeri iznad svih ostalih gradova na svijetu da su ga Grci jednostavno zvali Grad, stoga su “išli u Grad”.
Hamburg
Najveća njemačka luka i jedna od najvećih na svijetu ime duguje kombinaciji starovisokonjemačke riječi “hamma” što znači “but, zadnji dio koljena” a u prenesenom značenju “savijenost, ugao”, što je referenca na njegovu lokaciju koja se nalazila na savijutku rijeke; druga i manje vjerovatna hipoteza kaže da dolazi od srednjenjemačke riječi “hamme” što znači “zatvoreni prostor pašnjaka”. Drugi dio imena, “burg”, znači “tvrđava, utvrđenje” i direktnu paralelu u našem jeziku ima u sufiksu “-var”.
Drezden
Najljepši grad istočne Njemačke je slovenska naseobina iz srednjeg vijeka, a njegovo ime dolazi od starolužičkosrpskog “drežđany”, što znači “ljudi iz šumije”. Na tom prostoru ima još mnogo nemačkih mjesta čija su imena lužičkosrpskog porijekla.
Libek
Kraljica Hanze, nekada moćni trgovački grad a danas jedan od najljepših na svijetu, toliko je ljupkog izgleda da čak i porijeklo njegovog imena govori o tome. I on je, kao i Drezden, slovenskog porijekla, i prvobitno se zvao Ljubica. Kroz njega teče rijeka Trava.
Pariz
Grad svjetlosti se u antici zvao Lutecija Parisorum, a u kasnoj imperiji i Parisii. Bio je prvobitno utvrđena naseobina galskog plemena Pariza, koji su od njega napravili svoju prestonicu. Njihovo ime i danas dakle živi u imenu jednog od najčuvenijih gradova svijeta.
Marsej
Francuska luka na jugu iz koje je na svoje putešestvije krenuo grof Monte Kristo nekada se zvao Masilija i svoje ime najvjerovatnije duguje ligurijskoj riječi za proljeće – “mas”.
Bristol
Ime engleskog grada koji je u poslednjih dvadesetak godina postao sinonim za kvalitetnu muziku, dolazi od staroengleskog naziva “Bricgstow” koji se potom transformisao u “Bridgestow”, a znači doslovno “okupljalište na mostu”.
Split
Porijeklo imena drugog najvećeg hrvatskog grada izvodi se od biljke brnistre koja oko njega raste u izobilju, za koju je grčki naziv “aspalatos/spalatos”. U srednjem vijeku naziva se i Spalatum, što je izvedenica od “spalato” i referenca na Dioklecijanovu palatu koja predstavlja srž ovog grada.
Minhen
Sveti srpski grad i bavarska prestonica u svom korijenu ima riječ “mönch” što znači “monah”. Osnovan je od strane benediktinskih kaluđera. Sad vam je jasno zašto nam je tako svet.
Firenca
Na latinskom Florencia, ime čeda porodice Mediči, doslovno znači “cvjetanje”, od riječi “florens” koja je glagolski pridev riječi “florere”. U međuvremenu se ustalio italijanski naziv “Fiorenze”, odnosno danas “Firenze”.
Milano
Svjetska prestonica mode se u antici zvala Mediolanum, od galskih riječi “medios” što znači “između” i “lanu” što znači “ravnica”, zbog svoje lokacije u dolini rijeke Po. Ovo se kasnije serijom iskvarivanja pretvorilo u Milano. Dakle: međuravnica.
Jork
Grad u kome su rimski legionari Konstantina Velikog proglasili za imperatora nakon smrti njegovog oca, i u kome se danas nalazi veličanstveni spomenik tvorcu organizovanog državnog hrišćanstva, ime vuče od staroengleskog naziva “Eoforwic”, prije toga “Eborakon”, što je keltski naziv koji vjerovatno znači “imanje drveta tise, Tisino imanje”.
Glazgov
Dom dva najveća škotska fudbalska kluba, Seltika i Rendžersa, oko kojih je podijeljen praktično cio svijet a ne samo gorštačka zemlja koja nije uspjela nedavno da obnovi svoju državnost, ime nosi po kombinaciji gelskih riječi “gael” – zeleno, i “cau” – udolina, šupljina. Prema tome: zelena udolina. Lijepo ime.
Edinburg
Direktni konkurent gorepomenutog škotskog grada je prestonica ove zemlje koja se prvobitno nazivala “Din Eidyn”, što na keltskom vjerovatno znači “tvrđava na padini”. Kasnije je prvi element uklonjen, a dodat je staroengleski sufiks “-burh”, što je opet značilo “tvrđava”. Grad Dunedin na Novom Zelandu je pokušaj obnove prvobitnog imena.
Podjednako su zanimljive i hipoteze imena nekih velikih gradova za koje ne možemo tačno da utvrdimo etimologiju.
London
Latinsko ime prestonice imperije nad kojom nikada nije zalazilo sunce, Londinium, obično se etimološki objašnjava kao “mjesto koje pripada čovjeku po imenu Londinos”, ali je ovo odbačeno a nijedno drugo objašnjenje nije dato.
Rim
Večni grad se na latinskom zove Roma, što je moguća izvedenica od etrurske riječi “Rumon”, starog imena reke Tibar.
