Iako je u posljednjih decenija, status Kosova u par navrata bio povod vrlo burnih političkih reakcija u Crnoj Gori, nakon parafiranja sporazuma između zvaničnika Beograda i Prištine pod medijacijom Brisela, niko od politički relevantnih subjekata nije reagovao. Zašto su ovoga puta izostale reakcije u Crnoj Gori na jedan od mogućih istorijskih događaja?
U gotovo potpunoj tišini i bez reakcija propraćeno je u Crnoj Gori parafiranje sporazuma između Srbije i Kosova. Ni jedna parlamentarna stranka se nije oglasila povodom jednog od najvažnijih događaja u regionu. Događaj u Briselu se dvostruko tumači, ili kao korak ka normalizaciji odnosa Beograda i Prištine, ili kao priznanje nezavisnosti Kosova od strane Srbije.
Moguće razloge zbog kojih nema reakcija u Crnoj Gori, Momčilo Vuksanović predsjednik Srpskog nacionalnog vijeća vidi u činjenici da je sporazum još uvjek nejasan i da je prestalo interesovanje političkih subjekata za status Srba i u regionu i u Crnoj Gori.
“Još nije jasno kakav je to sporazum – neko kaže ovakav, neko kaže onakav. Sa druge strane, u Crnoj Gori kao da se potpuno prelazi preko onoga što je nacionalni interes Srba i ne samo Srba van države Crne Gore, nego i Srba u Crnoj Gori. Oni politički subjekti koji za sebe na neki način zadržavaju ekskluzivno pravo da budu predstavnici srpskog naroda u Crnoj Gori jednostavno se ne oglašavaju ni kada se tiče Srba i njihovih problema na Kosovu niti kada se tiče Srba na prostoru Crne Gore”, kaže Vuksanović.
Vuković: Priča o Kosovu završena
Podsjetimo tema Kosova se provlačila kroz sve političke cikluse od devedesetih godina do danas. Na temi Kosova srušena je nekadašnja vlast, zbog Kosova je došlo i do NATO intervencije i oštre polarizacije u Crnoj Gori koja je bila na ivici građanskog rata, a zbog crngoorskog priznanja nezavisnosti Kosova 2008. godine organizovane su demonstracije koje su imale i svoju nasilnu notu. Ovoga puta Sporazum Srbije i Kosova koji će po svemu sudeći biti suštinski važan za odnose u regionu, prošao je u sjenci turbulencija oko predsjedničkih izbora u Crnoj Gori.
“Vaši slušaoci mogu da naprave paralelu da smo mi u istom trenutku imali jednu turbulentnu političku situaciju i Crnoj Gori vezane za predsjedničke izbore, pa je nekako i fokus pažnje crnogorske javnosti, crnogorske političke elite bio usmjeren na ta dešavanja. Takođe, prošle sedmice nije se znalo da li će doći do potpisivanja sporazuma, to se desilo u petak kada je u Crnoj Gori bio prisutan ministar spoljnih poslova Srbije koji je razgovarao sa crnogorskim zvaničnicima. Vjerujem da su i crnogorski zvaničnici i prestavnici u parlamentu bili donekle obaviješteni o pregovorima i sporazumu potpisanom u Briselu. Očigledno da se taj sporazum dvojako tumači i od strane Srbije i od strane Kosova. Ima nezadovoljnih i na jednoj i na drugoj strani, ima i zadovoljnih na obje strane. Predstavnici EU su tražili da do juna posmatraju nadlgledanje tog sporazuma što će reći da ni oni nijesu baš presigurni koliko može da zaživi taj sporazum”, kaže Milan Knežević iz opozicionog Demokratskog fronta.
Miodrag Vuković iz Demokratske partije socijalista ocjenjuje da je sporazumom Srbije i Kosova potvrđena ispravnost politike zvanične Crne Gore prema pitanjima u regionu, iako je tada crnogorska vlast proglašavana izdajnicima.
“Crnogorsko priznanje Kosova bilo je povod da se stvori jedna afera. Ona se završila tako što je Srbija priznala tu političku realnost. Đe su sada one patriote, đe su sada oni junaci, oni kosovski borci, oni koji su branili Kosovo po crnogorskim kafanama, oni koji su govorili o najvećoj izdaji u istoriji Crne Gore zbog njenog priznanja nezavisnosti Kosova? Nema ih. Priča o Kosovu je za njih završena, jer je završena, zato što se drugačije o tome priča i u samoj Srbiji”, ističe Vuković.
Na sporazum je do sada jedino reagovala vanparlamentarna grupacija Srpska lista čiji je predsjednik Dobrilo Dedejić najavio organizovanje protesta pred ambasadom Srbije u Podgorici zbog potpisivanja briselskog sporazuma, koji on smatra priznanjem nezavisnosti Kosova. Mitropolija crnogorsko primorska Srpske crkve se nije oglašavala, ali je za srijedu u Podgorici najavila moleban za kako je rečeno spas Kosova.
