Čovjekov san da će jednog dana moći da ‘uzgaja’ organe za transplantaciju sada je korak bliži realnosti jer je tim naučnika iz SAD uspio da “napravi” bubreg, koji je normalno funkcionisao nakon ubacivanja u organizam životinje.
Iako je i ranije bilo uspjeha u uzgoju pojedinih organa, bubreg je dosad najkomplikovaniji dio tijela koji su naučnici “izgradili”, pa neki na ovo istraživanje gledaju kao na najavu revolucije u regenerativnoj medicini.
Bubreg je sagrađen od ćelija novorođenog pacova, a iako je radio manje efikasno od prirodnog, uspješno je prečišćavao krv i stvarao urin.
Osnovna prednost ove tehnologije je to što organi “izrađeni” od ćelija primaoca imaju minimalnu šansu da uzbune imuni sistem i budu odbačeni. Rizik od odbacivanja donatorskog organa je jedan od glavnih problema transplantacije organa.
Namjera ovog tima naučnika je da usavrše uzgoj do te mjere da budu u stanju da efikasno “ogole” bilo koji bubreg (donatorski, pa čak i bolesni bubreg pacijenta) i ostave svojevrsni ram oko kog bi bio izgrađen novi organ od potpuno zdravih ćelija oboljele osobe.
U ovom slučaju oni su izvadili bubreg pacova, bukvalno ga isprali posebnim deterdžentom i ostavili samo proteinsku mrežu krvnih sudova i provodnih kanala. Ta mreža je iskorišćena kako bi se “upumpale” odgovarajuće ćelije i izgradio novi organ.
On je u posebnim uslovima držan 12 dana, a zatim je ubačen u tijelo pacova. Brojke nisu blistave – u laboratorijskim uslovima njegova efikasnost je 23 odsto prirodnog, a tijelu pacova samo pet odsto, ali naučnici kažu da je i to ohrabrujuće.
“Funkcionalnost bubrega pacijenata na dijalizi je svega od deset do 15 odsto, tako da bi im ovakav organ praktično omogućio da funkcionišu bez terapija, a samim tim bi im donio i neuporedivo veći kvalitet života. To znači da nema prevelikog pritiska i da nije neophodno da idemo do samog kraja. A potencijal je ogroman. Samo u SAD danas 100.000 pacijenata čeka na transplantaciju, a godišnje se obavi tek oko 18.000 zahvata”, rekao je doktor Harald Ot, koji predvodi ovaj tim.
On dodaje da je potrebno još mnogo rada da bi se stiglo do stadijuma kada bi uopšte moglo da se razmišlja o primijeni ove tehnike kod ljudi, zbog same veličine ljudskog bubrega. Takođe, on je istakao da njegov tim sada radi na dokazima da bi ovakav bubreg “iz uzgoja” mogao da funkcioniše na duge staze.
I kolege su oduševeljene.
“Ovo je veoma interesantno, zaista impresivno istraživanje. Uspjeli su da riješe neke od glavnih tehničkih barijera. Ako uspiju da ovo primjene na ljudima, to će biti nirvana regenerativne medicine, riješili bi jednu od najvećih potreba koje čovječanstvo ima u ovoj oblasti – transplantaciju bubrega”, rekao je za BBC profesor Martin Birčal sa Univerziteta u Londonu.
