Prije 70 godina Alija Sirotanović, sa svojih osam komorata, za osam sati iskopao 152 tone i oborio sve rekorde

Na današnji dan 1799. godine Napoleon je izvojevao svoju posljednju pobjedu u osvajanju Egipta, potukavši tursku vojsku kod Abukira. Također, 23. jula 1824. godine objavljeni su rezultati prvog ispitivanja javnog mnijenja u svijetu, a objavljeni su u američkoj državi Delaver uoči predsjedničkih izbora u SAD.  

Na današnji dan:

1261. – Mihailo VIII Paleolog povratio je Konstantinopolj (Carigrad) i ponovo ga proglasio prijestonicom Bizantije. Grad su 1204. osvojili krstaši, spalili ga i opljačkali, i zajedno s Mlečanima proglasili ga prijestonicom Latinskog carstva, a prijestonica Bizantije premještena je u Nikeju (Nikejsko carstvo).

1567. – Škotska kraljica Marija Stjuart (Mary Stuart) primorana je da abdicira zbog antiprotestantske politike. Naredne godine pobjegla je u Englesku, gdje je zatvorena, a nakon 18 godina tamnovanja optužena je za učestvovanje u izdaji i pogubljena.

1701. – Antoan da la Mot Kadilak (Antoine Mothe Cadillac) osnovao je na obali jezera Mičigen trgovački centar Ponšartren, koji se kasnije razvio u grad Detroit.

1712. – Vojska švicarskih protestantskih kantona je u bici kod Vilmergena potukla snage katoličkih kantona, čime su u Švicarskoj okončani vjerski ratovi.

1848. – Austrijanci su u bici kod Kustoce porazili snage Sardinske kraljevine (Pijemont), suzbivši prvi značajniji napor za ujedinjenje italijanskih teritorija u jedinstvenu državu.

1866. – Tenesi je postao prva američka država koja je ponovo primljena u Uniju nakon Američkog građanskog rata.

1878. – Prva kineska diplomatska misija u SAD stigla je u Vašington.

1883. – Metju Veb (Matthew Webb), prvi čovjek koji je 1875. preplivao kanal Lamanš, utopio se prilikom pokušaja da prepliva rijeku iznad Nijagarinih vodopada.

1898. – Vojska SAD je u špansko-američkom ratu okupirala Portoriko, koji je Pariskim mirovnim ugovorom iste godine ustupljen SAD. Istog dana 1953. dobio je status pridružene države SAD.

1907. – Japan je proglasio protektorat nad Korejom s pravom da kontrolira vladu te zemlje.

1909. – Francuski pilot Luj Blerio (Louis Bleriot) prvi je preletio avionom kanal Lamanš. Razdaljinu od 40 kilometara od Lebaraka kod Kalea do Dovera preletio je za 37 minuta.

1911. – Hiram Bingham je pronašao Maču Pikču, “izgubljeni grad Inka”.

1917. – Holanđanka Margareta Gertruda Cele, poznata kao Mata Hari, osuđena je na smrt pod optužbom da je špijunirala za Nijemce tokom Prvog svjetskog rata.

1923. – U Lozani je potpisan mirovni ugovor između Turske i savezničkih sila kojim se Turska odrekla svih neturskih teritorija koje je izgubila u Prvom svjetskom ratu, ali je dobila Jedrene i istočnu Trakiju, čime su definitivno određene granice evropskog dijela turske države.

1934. – Nacisti su u Beču ubili austrijskog kancelara Engelberta Dolfusa.

1943. – Italijanski diktator Benito Musolini (Mussolini) primoran je, nakon sjednice Velikog fašističkog vijeća, da podnese ostavku. Kralj Viktor Emanuele (Vittorio) imenovao je za premijera maršala Pjetra Badolja (Pietro Badoglio). Musolini je uhapšen i interniran, a 1945. je strijeljan.

1943. – Bombardiranjem Hamburga, savezničko zrakoplovstvo je u Drugom svjetskom ratu počelo operaciju „Gomora“.

1946. – SAD su izvele prvu podvodnu atomsku probu na koralskim otocima Bikini u zapadnom Pacifiku.

1949. – Alija Sirotanović je, sa svojih osam komorata, za osam sati rada iskopao 152 tone uglja (253 kolica), prebacio normu za 215 posto, srušio dotadašnji rekord Stahanova za 50 tona i postigao svoj svjetski rekord u iskopu uglja.

1956. – U sudaru italijanskog i švedskog broda „Andrea Dorija“ i „Stokholm“ ispred obala SAD u Atlantskom okeanu poginulo je 50 ljudi.

1957. – Tunis je postao republika, a za predsjednika je izabran Habib Burgiba.

1963. – SSSR, SAD i Velika Britanija zaključile su ugovor o zabrani nuklearnih proba u zraku, pod vodom i u kosmosu.

1967. – Držeći govor u Montrealu, Šarl de Gol (Charles de Gaulle) je kliknuo “Živio slobodni Kvebek!”, što je dalo krila pokretu za suvereni Kvebek.

1972. – Jugoslavenske službe sigurnosti su uhvatile posljednje članove Bugojanske grupe.

1974. – Konstantin Karamanlis je, poslije sedmogodišnje vladavine vojne hunte, obrazovao u Grčkoj prvu civilnu vladu i proglasio opću amnestiju za sve političke zatvorenike.

1981. – U kineskoj provinciji Sičuan u poplavama je poginulo više od 700 ljudi, a milion i po je ostalo bez domova.

1982. – Vođa Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO) Jaser Arafat potpisao je u Bejrutu deklaraciju kojom je prihvatio rezolucije UN-a o postojanju države Izrael.

1990. – Američki ratni brodovi u Perzijskom zaljevu stavljeni su u stanje pripravnosti zbog koncentracije iračkih trupa na kuvajtskoj granici.

1991. – Sovjetski predsjednik Mihail Gorbačov predložio je liderima Komunističke partije SSSR-a novu platformu u kojoj izgradnja komunizma više nije osnovni cilj i pozvao ih da odbace „zastarjele ideološke dogme“.

1992. – Italijanska vlada poslala je 7.000 vojnika na Siciliju, u nastojanju da razbije mafiju.

1992. – Pripadnici Vojske RS u prijedorskom selu Briševu ubila 67 hrvatskih mještana.

1995. – Haški tribunal podigao je optužnice protiv zločinaca Radovana Karadžića, Ratka Mladića, Milana Martića i još 21 osobe, uglavnom komandanata i stražara zatvoreničkih logora u Bosni i Hercegovini u kojima su mučeni i zlostavljani nesrbi.

2000. – Supersonični avion kompanije „Er Frans“ srušio se blizu Pariza neposredno nakon polijetanja. Poginulo je 109 putnika i članova posade i još četvero ljudi na zemlji. To je bila prva nesreća „konkorda“ otkako je počeo letjeti 1969.

2003. – Zločinac Darko Mrđa priznao je pred Tribunalom u Hagu krivicu za ubistvo oko 200 Bošnjaka, Muslimana i Hrvata na planini Vlašić uljeto 1992.

2010. – Najmanje 19 osoba je poginulo, a 100 povrijeđeno kad je izbila masovna panika u tunelu tokom Love Paradea, tehno-festivala u njemačkom gradu Duizburgu. Najmanje 25 osoba je u kritičnom stanju. Među poginulima je i jedan državljanin Bosne i Hercegovine.

2013. – U iskliznuću voza kod španskog grada Santijago de Kompostela poginulo je 80 osoba, a povrijeđeno oko 140.

24. jula:

1725. – Rođen Džon Njutn (John Newton), engleski kompozitor (Amazing Grace).

1802. – Rođen francuski pisac Aleksandar Dima (Alexandre Dumas), koji se proslavio avanturističkim romanima sa sadržajem iz francuske historije (“Tri mušketira”, „Grof od Monte Krista“, „Kraljica Margo“).

1803. – Rođen Adolf Šarl Adam (Adolphe Charles Adam), francuski kompozitor i muzički kritičar.

1857. – Rođen Henrik Pontopidan (Pontoppidan), danski književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1917.

1894. – Rođen Volter Brenan (Walter Brennan), američki glumac i najčuveniji epizodista svjetske kinematografije.

1895. – Rođen Robert Graves, engleski pisac.

1947. – Rođen Predrag Ejdus, srpski glumac i profesor glume.

1950. – Rođena Jadranka Stojaković, bosanska kantautorica.

1952. – Rođen Gas Grin Van San, mlađi (Gus Green Van Sant, Jr), američki reditelj.

1963. – Rođen Karl Malon (Karl Malone), američki košarkaš.

1969. – Rođena Dženifer Lin Lopez (Jennifer Lynn), američka pjevačica i glumica.

1969. – Rođen Rik Foks (Ulrich Alexander “Rick” Fox), kanadski košarkaš i glumac.

1977. – Rođena Olivera Jevtić, srpska atletičarka, evropska šampionka.

1985. – Rođen Lukaš Rosol, češki teniser.

1997. – Rođen Emre Mor, dansko-turski fudbaler.

Na današnji dan:

1568. – Umro Don Karlos (Carlos), austrijski princ.

1843. – Umro Čarls Mekintoš (Charles Mackintosh), škotski hemičar pronalazač nepromočive tkanine za kišne ogrtače.

1862. – Umro Martin van Buren, američki političar.

1974. – Umro britanski fizičar Džejms Čedvik (James Chadwick), dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1935., koji je 1932. otkrio neutron, a kasnije (1943.-1945.) radio na „Menhetn projektu“ razvoja atomske bombe u Los Alamosu, SAD.

1980. – Umro britanski filmski glumac komičar Piter Selers (Peter Sellers), koji se proslavio filmom „Dr Strendžlav“ i serijom filmova o detektivu Kluzou (Pink Panter).

1986. – Umro Vinsent Mineli, američki filmski reditelj.

1986. – Umro Fritz Albert Lipmann, američko-njemački biohemičar i nobelovac.

2010. – Umrla Mia Oremović, hrvatska glumica.