Kula Rama Zymberija nalazi se u Juniku, najvećem selu i najmanjoj opštinu na Kosovu, između Dečana, Đakovice i granice sa Albanijom.
Mješavina je tradicionalnih karakteristika i moderno aranžiranih sadržaja u što se uvjerila i ekipa Anadolu Agency (AA).
Prizemlje, koje se koristilo kao štala, pretvoreno je za ljubitelje starine, u restoran koji se proteže do dvorišta sa okolinom koja relaksira.
Na prvom spratu, gdje je živjela porodica, nalaze se tri starinski opremljene spavaće sobe i dva kupatila. Drugi sprat, tradicionalno muška soba ili oda, ima kamin, satre tepihe, pramene dušeke oko ivice sobe i prekrasnu dekoraciju.
– Kule bile svojstvene za imučnije porodice-
Ram Zymberi, koji je čuvar pete generacije ove ode, pojašnjava za Anadolu Agency značaj tradiciolne Albanske kule i ode “sobe muških odluka” i navodi da je njegova izgrađena 1860. godine.
“Ranije nisu mogli svi da imaju kule, nego samo imučnije porodice. Nažalost tokom rata ova naša je dosta oštećena. Iz ljubavi prema tradicji i mojim precima, dedi i ocu, restaurirao sam je. Iako je dosta koštalo, ne kajem se. Naprotiv. Jako sam ponosam zbog toga. Ovo tim prije što na njoj nije skoro ništa izmijenjeno. Kakva je bila, spolja je takva i ostala, računajući i kamen od kojeg je ona građena prije 160 godina“, kaže Zymberi.
On je, ipak, najviše ponosan na odu, koja je najprepoznatljiva u toj kuli. To je, navodi, tradicionalna albanska soba. Najveća je i najbolja prostorija u kući i na posljednjem je spratu.
Ima kamin i opremljena je tradicionalnim albanskim ukrasima, od kojih su neki i iz srednjega vijeka. Stara puška je postavljena na vidno mesto i pored malih prozora koji su u datoj situaciji vjerovatno služili i kao puškarnice.
Sastavljena je, naime, iz dva dijela. U glavnu nije smio svako da uđe, pogotovo ne žene ako unutra ima gostiju. Mogle su samo doći do vrata da daju što treba i da se vrate natrag.
Oda je takođe imala značenje suda, mirenja nakon krvnih osveta, parlamenta ili, umjesto toga, foruma za patrijarhalnu porodicu, pleme, selo ili opštinu.
Škupština Junika održana je u toj i još nekim odama od 21. do 25. maja 1912. kada su javno proglašeni politički zahtjevi o priznanju suvereniteta Albanaca na teritorijama gdje su oni živeli.
“Sada ode nemaju više to značenje. Imamo parlament Kosova ili opštinske skupštine gdje se donose zakoni, odluke i gdje se diskutuje o svim važnim državnim ili pitanjima od važnosti za opštinu. Sada ode i kule više služe za nostalgičare da se prisjete starih vremena, običaja… Postavljamo im sofre, spremamo tradicionalnu hranu, svira se uz ciftelije, naš tardicionalni instrument“, kaže Zymberi.
Kaže kako mnogi stranci, najviše iz SAD-a, Njemačke, Švajcarske, Italije i drugih Zapadnoevropskih zemalja, dolaze jer žele da provedu neko vrijeme u kuli i borave u njegovoj odi.
“Spremamo im flije, pite, kukuruzni hljeb, kačamak i ono što oni traže mada mi imamo naš meni sa još većim brojem tradicionalnih jela. Sve što imamo ovde je naše, ono što su koristili moji preci. Ništa nismo uzeli sa strane ili kupovali”, ističe Zymberi.
– U Juniku izgrađen najveći broj kula-
Ovaj bivši pripadnik rasformirane OVK-a, koji je dva puta bio ranajvan za vrijeme kososvskog rata, kaže da su kod njega u odi boravili i značajni međunarodni predstavnici na Kosovu. On izdvaja više komandanata KFOR-a, ambasadore SAD-a i drugih važnijih zemalja svijeta, turiste iz Japana….
Osim te, u Juniku je svojevremeno izgrađen najveći broj kula na Kosovu. Sada ih je, međutim, ostalo samo njih osam koje su restaurirane sredstvima Vlade Kosova ili donatorskih organizacija. Ali, ni jedna nije u funkciji, kao ona familije Zymberi.
Primjera radi, u jednoj je bibloteka “Adin Mehmeti”, a kula “Berisha, služi kao regionalni centar za turiste jer je u neposerdnoj blizini Đeravice na Prokletijama, ili kako ih sada zovu “ Albanskih alpi”, a sa 2565 metara što je najveći vrh na Kosovu.
