Hladne zime u centralnoj Evropi posljedica su poremećenih mehanizama “vremenske kuhinje” iznad Antlantika, koji su izazvani ljetnjim smanjenjem ledenih površina Arktika, tvrde naučnici.
Prema podacima njemačkih naučnika iz Instituta za polarna istraživanja “Alfred Vegener” (AWI) i Centra za istraživanje Zemlje “Gelmgolc” (GFZ), zagrijavanje vazduha u vodama Sjevernog ledenog okeana pojačava vertikalnu cirkulaciju, pošto se tople vazdušne mase podižu miješajući se sa hladnijim.
Kao rezultat tog procesa donji atmosferski slojevi gube stabilnost i sezonska “šema” raspodjele atmosferskog pritiska se mijenja kako na Arktiku, tako i na sjevernom Atlantiku.
Jedan od nepokolebanih, ugroženih sistema atmosferskog pritiska, je tzv. Arktičko oscilovanje sa sezonskim Azorskim maksimumom i Islandskim minimumom.
Međusobno djelujući, Azorski maksimum i Islandski minimum stvaraju gradient i pri visokoj razlici pritiska formira se jak zapadni vjetar koji sa Atlantika donosi tople vazdušne mase.
Ove struje donoseći vlagu planinskoj centralnoj Evropi, obezbijeđuju toplu i snježnu zimu.
Ukoliko vazdušno strujanje izostane, u Evropu stiže hladan i suh vazduh sa Arktika, kao što je slučaj u posljednje dvije godine. Proračuni naučnika pokazuju da se razlika u pritisku između Azorskog maksimuma i Islandskog minimuma smanjuje u godinama kada na Arktiku dolazi do prekomjernog topljenja leda.
Naučnici izdvajaju dva mehanizma zagrijavanja prvih slojeva vazduha iznad površine vode na Arktiku, pri čemu oba procesa pokreće topljenje leda.
Topljenjem leda stvaraju se sve veće površine vode, koja za razliku od svijetle ledene površine sa visokim albedo, indeksom reflektovanja, intenzivno upijaju zračenje sunca i zagrijavaju se.
Nastupanjem hladne sezone, vodene mase prenose toplotu na vazduh, a sem toga u jesen i zimu, okean bez ledene zaštite takođe zagrijava atmosferu.
Ova klimatska pojava na Arktiku nazvana je “efektom podignutog poklopca”, navodi se u istraživanju objavljenom u časopisu “Tellus A”.
Naučnici ističu da njihova istraživnja opisuju opšte crte tog klimatskog mehanizma, što znači da su moguća sezonska i regionalna odstupanja izazvana drugim vremenskim faktorima.
“Naša istraživanja su usmjerena na regionalne klimatske situacije, prouzrokovane globalnim procesima, što bi trebalo da pomogne ljudima da se postepeno adaptiraju na klimatske promjene”, citiran je šef sektora za atmosferske cirkulacije AWI profesor Klaus Detlof.
Naučnici su ranije otkrili genetsku mutaciju koja prouzrokuje imunološko oboljenje kao što je alergija na hladnoću, a ispoljava se u oštroj imunološkoj reakciji organizma na niske temperature.
Izvor: sandzak.me
