Priznanje država u međunarodnom pravu je politički akt, te je slično tome i povlačenje priznanja nezavisnosti politički akt i kao takav, ne postoji opšta zabrana da se povuče jednom izdato priznanje, smatra Mark Ellis, izvršni direktor Međunarodne advokatske komore sa sjedištem u Londonu.
Ovaj komentar uslijedio je nakon obavještenja srpskih vlasti da je južnoamerička Republika Surinam povukla priznanje nezavisnosti Kosova. Kosovske vlasti o tome još uvijek nisu zvanično obavještene, ali ističu da u međunarodnom pravu ne postoji povlačenje nezavisnosti, već da samo može da dođe do zamrzavanja odnosa.
U vezi sa tim, Mark Ellis za Radio Slobodna Evropa objašnjava da u međunarodnom pravu postoje dvije glavne teorije o priznavanju država – konstitutivna i deklerativna teorija.
Prema konstitutivnoj teoriji, država je država jedino ako je priznaje značajan broj drugih država – dakle, priznanje od strane drugih država uslov je za samu državnost. S druge strane, države imaju značajnu diskreciju o tome da li će priznati novu državu ili ne. U pravnom smislu, samo nakon priznanja od strane drugih država, nova država postoji.
Ellis dodaje da deklarativna teorija procjenjuje da li država ispunjava objektivne kriterijume državnosti. Na osnovu ove teorije, priznanje od strane druge države, kao što je slučaj konstitutivne teorije, irelevantno je za status državnosti.
„Uopšteno gledano, na osnovu deklarativne teorije, priznanje države u međunarodnom pravu je politički akt, za razliku od zakonskog. Shodno tome, u međunarodnom pravu ne postoji dužnost da se država prizna, niti pravo da država bude priznata. Slično tome, povlačenje priznanja je politički akt, i kao takav, ne postoji opšta zabrana ili obaveza o povlačenju jednom priznate države, kao što je slučaj Surinama. Prema tome, mislim da je teško za Kosovo da tvrdi da je priznanje države trajno neopozivo“, ističe Ellis.
S druge strane, dodaje Ellis, postoji još jedan argument koji se odnosi na bečki režim sporazuma.
„U ovom scenariju se kaže da su unilateralni postupci, kao što je priznanje državnosti, nemodifikovani, osim ukoliko postoji značajna promjena okolnosti, kao što je nestanak jedne države, kao na primjer Jugoslavije. Ja u svakom slučaju nisam zagovornik tog argumenta“, navodi Ellis.
Savjetnik kosovskog ministra spoljnih poslova Jetlir Zuberaj izjavio je za Radio Slobodna Evropa da sve dok nema zvanične potvrde od Surinama o povlačenju priznanja nezavisnosti „ovo je samo tendencija Srbije da dobije političke poene“.
„Mi te napore ne uzimamo za ozbiljno“, istakao je Zuberaj.
Američki ambasador na Kosovu, Greg Delavi, kazao je za RSE da je nezavisnost Kosova neopoziva i podrška SAD je čvrsta i nepromjenjena. On je pozvao države koje još uvek nisu zvanično priznale tu činjenicu da to urade, jer će time “osigurati mir i stabilnost na Balkanu i pomoći očuvanje Evrope koja je cijela slobodna i u miru.“
