Diverzifikacija ekonomije i otvaranje novih mogućnosti za dinamičan rast društva neohodni su za održivi razvoj Crne Gore. Državljanstvo kroz investicije jedan je od takvih potencijala koji svako treba valorizovati. Naročito imajući u vidu da kao atraktivna turistička destinacija imamo i konkurentnu prednost u brzorastućoj industriji ekonomskog državljanstva, koja po nekim procijenama godišnje doseže i do 3 milijarde eura, piše Linkedin.
Pozitivne modele implementacije programa državljanstva kroz investicije imamo u mediteranskim zemljama, EU članicama, Malti i Kipru. Oba primjera ukazuju na otvaranje značajnih novih izvora finansiranja državnog budžeta malih mediteranskih ekonomija i programa koji su vitalni za dinamičan i održiv razvoj društva.
Od kada je 2013. uveo program ekonomskog državljanstva, procjenjuje se da je Kipar prihodovao 4 milijarde eura privlačenjem bogate svijetske klijentele koja traži nove mogućnosti globalnog razvoja poslovanja.
Kipar omogućava stranim državljanima državljanstvo kroz investicije u nekretnine od 2 miliona eura ili kupovinu državnih akcija i udjela u kiparskim kompanijama u vrijednosti od 2,5 miliona eura. Na ovaj način značajno je podignuta vrijednost nekretnina i obezbjeđeni su novi izvori finansiranja državnog budžeta i ekonomije.
Individualni Investitorski Program, naziv pod kojim se realizuje program ekonomskog državljanstva na Malti, zahtjeva od stranih državljana minimalnu investiciju od 880. 000 eura, od kojih većina ide u Malteški Nacionalni Razvojni Fond, koji finansira zdravstvo, obrazovanje i otvaranje novih radnih mjesta.
Uz to, dio sredstava podrazumijeva investicije u državne obveznice i posjedovanje ili zakup nekretnina. Procijene su Centralne banke Malte da ovaj program već učestvuje sa 2,5% u BDP-u i da doprinosi godišnjem rastu vrijednosti nekretnina od 7% .
Crna Gora je sad u poziciji da i sama realizuje značajnu ekonomsku i društvenu korist od uvođenja projekta državljanstva kroz investicije. NATO članstvo i ubrzani proces pristupanja EU predstavljaju znacajne dodatne vrijednosti koje nas mogu pozicionirati u ovom novom biznisu koji raste sa trendovima globalizacije i migracija. Sigurnost i pristup većem tržištu, uz kvalitet življenja i poreske olakšice, dominantni su u opredjeljenju investitora za izbor novog državljanstva.
Geopolitička situacija na Bliskom istoku kao i želja brzorastućeg staleža azijskih milionera za evropskim i zapadnim tržištima doprinosi rastu bogate imigracije. Sve to otvara mogućnost Crnoj Gori da sa kvalitetnim programom državljanstva kroz investicije privuče svježe fondove za postojeću ekonomiju ali i jedinstveni ljudski kapital koji može omogućiti razvoj novih oblika poslovanja.
Samo za Kinu podaci pokazuju da je više od 90 000 milionera napustilo ovu zemlje u periodu između 2000. i 2014, a da blizu 50 % postojećih planira da napusti zemlju u periodu od 5 godina.
SAD, Kanada i Australija su glavne destinacije emigracije bogatih Kineza a kvalitet života, kvalitet životne sredine i obrazovanja ključni faktori pri izboru. Crna Gora kao mediteranska i evropska zemlja, sa dosta očuvanom životnom sredinom i već prisutnim kineskim investicijama i konkurentnim poreskim sistemom može naći prostora za privlačenje bogatih kineskih imigranata. Uz to, omogućava se i internacionalizacija obrazovnog sistema kroz partnerstva sa američkim i britanskim univerzitetima.
Vlada Crne Gore donijela je ispravnu odluku u namjeri da implementaciju projekta radi sa više kompanija specijalizovanih za ekonomsko državljanstvo.
Potrebno je raditi i na specijalizovanoj instituciji za ovaj projekat, kao i na licenciranju kompanija, advokatskih kancelarija i konsultanata koji bi se bavili promocijom i implementacijom programa. Navedimo primer Kanade, zemlje koja je jedan od lidera u privlačenju ljudskog i ekonomskog kapitala kroz imigracione programe, koja ima posebno Ministarstvo za građanstvo, imigracije i multikulturalizam.
Sve to će omogućiti profesionalnost, visoke kriterijume selekcije investitora kao i transparentnost projekta. Sve je vrlo bitno s obzirom na dileme javnosti prema ovakvim projektima. Dileme koje u uspješnim primjerima implementacije demantuju ekonomski pokazatelji.
Uz sve ovo, navedeno pozicioniranje u kontekstu državljana svijeta može biti značajna dodatna vrijednost nacionalnom brendu, posebno iz aspekta turizma i privlačenja novih investicija, vitalnih kategorija naše ekonomije.
Ukazujem i na to da ovakav program ne bi podrazumijevao hiljade ili desetine hiljada stranaca koje bi zapljusnule Crnu Goru, već se njihov broj mjeri stotinama, i to provjerenih, kvalitetnih stranih investitora, kao i da se primjena programa ekonomskog državljanstva može ograničiti na određen broj godina, zaključuje dr. Duško Knežević
