U novom izvještaju o vjerskim slobodama SAD su upozorile na veličanje Nezavisne države Hrvatske (NDH), umanjivanje ustaških zločina i protivsrpska osjećanja u Hrvatskoj u 2016. godini.
U redovnom godišnjem izvještaju o vjerskim slobodama u svijetu za 2016. godinu, uključujući i Hrvatsku, State department pominje bivšeg ministra kulture Zlatka Hasanbegovića i reditelja Jakova Sedlara kao osobe čiji su stavovi o ustaškom režimu izazivali posebne kritike jevrejskih i srpskih vjerskih zajednica i nevladinih organizacija, prenosi Hina.
Vašington je u izvještaju objavljenom u utorak kao događaje koji oslikavaju stanje vjerskih sloboda, istakao komemoraciju u logoru smrti Jasenovac koju su bojkotovali jevrejski i srpski čelnici, optužujući tadašnju vladu da umanjuje ustaške zločine. Američka administracija piše i o maršu 5.000 ljudi na Savjet za elektronske medije koji je suspendovao program televizije Z-1 zbog tok šoua u kojem je voditelj pozvao gledaoce da se drže dalje od pravoslavne crkve u Zagrebu, jer bi “četnički vikari” mogli izaći i “zaklati” nevine prolaznike. Pominje se i fudbalska utakmica između Hrvatske i Izraela kada su navijači izvikivali ustaški pozdrav “Za dom spremni”, kao i sporni dokumentarni film Jakova Sedlara “Jasenovac-Istina”.
Sedlar kaže da je realan broj ubijenih u tom ustaškom logoru između 20.000 i 40.000, dok je Američki muzej holokausta procijenio da se radilo o između 77.000 i 99.000 žrtava, stoji u izvještaju i dodaje da su jevrejski predstavnici film osudili, a hvalio ga je ministar kulture Hasanbegović, navodi Hina.
Nekoliko nevladinih organizacija, uključujući Centar Simon Vizental (SWC), kritikovao je imenovanje Hasanbegovića za ministra kulture, tvrdeći da je veličao pronacistički ustaški režim i umanjivao zločine iz tog razdoblja, navodi Sate Department.
Službeni Vašington izdvaja i kritiku te organizacije na račun zagrebačkog Županijskog suda koji je ukinuo osuđujuću presudu kardinalu Alojziju Stepincu zbog saradnje s ustaškim režimom iz 1946. “Efraim Zurof, direktor jerusalimske kancelarije SWC-a, rekao je da je to `apsolutno sramotno i užasno, da se radi o pokušaju prekrajanja istorije”, stoji u izvještaju.
Stejt Department pominje i zabrinutost Srpske pravoslavne crkve zbog rastuće društvene netolerancije i podatka da je u 2016. bilo 20 vandalskih napada da njenu imovinu, pet manje nego godinu dana ranije. Otkrivena su samo dvojica počinilaca protiv kojih je suđenje u toku, piše u izvještaju. Vašington upozorava i da hrvatska vlada nije riješila nijedan veći zahtjev SPC-a za povratkom imovine, uključujući u Osijeku, Vukovaru i Vinkovcima, kao i zahtjeve za vraćanjem jevrejske imovine oduzete tokom Drugog svjetskog rata.
“Postojeći zakon ne dopušta pojedincima čija je imovina oteta tokom Holokausta da traže odštetu na sudu ako su u međuvremenu promijenili državljanstvo. Vlasnike jevrejske imovine to pogađa više od drugih”, navode u State Departmentu i pozivaju Zagreb da ubrza rješavanje tog problema.
