Kosovo ima jedan od najmodernijih zakonskih okvira u Evropi što se tiče jezičkih prava, ali je potrebna bolja primjena zakona, konstatovano je na Forumu o poštovanju jezičkih prava na Kosovu, koji je organizovala Misija OEBS-a, javlja Anadolu Agency (AA).
Visoki komesar OEBS-a za nacionalne manjine ambasador Lamberto Zannier ocjenio je da je poštovanje jezičkih prava osnov za garantovanje pristupa javnim institucijama. Takođe je istakao da kada zakoni nisu usklađeni na službenim jezicima, zajednice nemaju mogućnost da realizuju svoja prava, što ih vodi u marginalizaciju.
“Ulaganje u poštovanje jezičkih prava je od ključnog značaja za smislenu integraciju i izgradnju multikulturalnog i višejezičkog društva. Stoga je važno omogućiti proces interakcije sa vladinim zvaničnicima”, kazao je Zannier i dodao da nedostatak zakona i smjernica na službenim jezicima nastavlja da ometa napredak.
Rekao je i da nema sumnje da je razvoj jezičkih vještina i višejezične administracije dugoročan proces koji zahteva značajan napor, ali da mora biti razumljivo da je prošlo vrijeme i da te prepreke moraju biti prevaziđene.
Šef Misije OEBS-a na Kosovu Jan Braathu je istakao da je multikulturalizam i višejezičnost kosovska vjekovna realnost koja predstavlja bogatstvo ovog društva. Braathu je naveo da Kosovo danas ima jedan od najmodernijih zakonskih okvira u Evropi što se tiče jezičkih prava i njegove zaštite. On je podsjetio da su na Kosovu dva jezika službena, albanski i srpski, dok su na lokalnom nivou u upotrebi i drugi jezici, jer u opštinama u kojima najmanje pet procenata stanovništva govori nevećinskim jezikom, onda i taj jezik ima status jezika u službenoj upotrebi u datoj opštini.
“Turski jezik ima status jezika u službenoj upotrebi u Prizrenu, Gnjilanu, Mitrovici, Vučitrnu, romski jezik je u slubenoj upotrebi u Gračanici, a bosanski u Prizrenu, Istoku i Dragašu. Čak i u opštinama u kojima tri procenata stanovništva govori nevećnskim jezikom oni po zakonu imaju pravo na upotrebu svog jezika”, kazao je Braathu.
On je istakao da je Misija OEBS-a spremna da podri kosovske institucije da primjenjuju zakon o slubenoj upotrebi jezika, te da je današnji Forum namenjen upravo diskusiji o mogućem rješavanju problema u implemnetaciji tog zakona. Posebno je naglasio da će OEBS pružiti pomoć u ispravljanju nekih do sada nekvalitetno prevedenih zakona.
Premijer Ramush Haradinaj je istakao da je jezička različitost kulturna vrijednost Kosova i da se jezici vide kao most u komunikaciji, koja je vrlo važna kako bi se zaliječile rane prošlosti. Premijer je naglasio je prema Ustavu Kosovo dvojezična država, ali da se mora još mnogo toga uraditi na primjeni zakona o upotrebi jezika.
“Takođe moramo da se pobrinemo da u opštinama gdje žive druge zajednice, kao što su pripadnici bošnjačke, romske i druge. Treba da im pružimo ono što je propisano zakonom i da se njihova prava i potrebe ostvare na njihovom maternjem jeziku”, kazao je premijer.
Istakao je i da je Vlada formirala radnu grupu koja će raditi na spajanju svih različitih institucionalnih jedinica i blagovremenu primjenu dvojezičnosti, jer je važno da svi vladini akti budu blagovremeno proslijeđeni na oba jezika.
Zamjenik premijera i ministar za zajednice i povratak Dalibor Jevtić je istakao da se građani svakodnevno susreću sa problemima kada im je potrebna usluga na srpskom jeziku, ali je kao pozitivno istakao da po prvi put postoji puna posvećenost kosovskog premijera da se ovo pitanje na kvalitetan način rješi.
“Svaka institucija i svaki pojedinac u institucijama, od lokalnog do centralnog nivoa, treba da preuzme odgovornost poštovanja zakona i potrebno je da na lokalnom nivou svaki građanin ima mogućnost i pravo da dobije uslugu na svom jeziku”, poručio je Jevtić.
